Quantcast
Channel: forex
Viewing all 339 articles
Browse latest View live

پایان نامه ارشد ادبیات با موضوع کهن الگوها

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 

 1    شهره حاجی ملاحسینی   بررسی کهنالگوهای قهرمانان درسه گانه ارباب حلفه ها اثر تولکین 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  جلال سخنور   ناهید محمدی   25/3/88  

 2    نازنین نادری  گسست گفتمانی در کهن الگوهای اهریمنی شاهنامه  892 دکترای تخصصی  احمد ذاکری   عباس ماهیار    

3ستاره قره باغ نژاد    عنوان پایان نامه کهن الگوهایتناسخ و پرستش در سه نمایشنامه اصلی پیتر شفر  832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فاضل اسدی امجد   سیما فرشید   85/06/

4   وحید جامی محرری   بررسی و مطالعه کهن الگوها و اسطوره شناسی یونگ در رمانهای سه گانه سموئل بکت ,مالوی و مالوئن میمیرد و بینام  872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فاطمه عزیز محمدی   داوود مدنی   4/7/88  

 5    محمد کرمی   نقدوبررسی رمانهای "مالون می میرد"و"نام ناپذیر"اثر ساموئل بکت از دیدگاه کهن الگوهای یونگی 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مژگان یاراحمدی   فروغ اعظم سوفالی   1391/06/19 

 6    شکوه حشمتیان مودب   بررسی کهنالگوها در اشعار فروغ فرخزاد و سهرابسپهری 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد آهی   نجمه نظری   1389.06.22 

 7   فاطمه شکری   نقد و بررسیروانشناسی قصه های هزار و یک شب بر اساس روانشناسی یونگ (کهن الگوها) 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بیژن ظهیری ناو   سعید فرزانه فرد   02/12/1390 


پایان نامه ادبیات با موضوع اژدها

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 1    فاطمه رضوانی الوار   بررسی دو نمایشنامه <<فتح نامه کلات و اژدهاک>> نوشته بهرام بیضایی از دید اسطوره شناسی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد احمدی مطلق   مهرداد ابروان   15/06/1390 

 2    رضا رشیدیان  روایات اژدهاکشی درحماسه های ملی پس ازشاهنامه  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید طبسی  ابوالقاسم رادفر   29/06/1391 

پایان نامه ادبیات با موضوع تشبیه.بخش سوم

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 1    محمد اسدی بزچلوئی   کاربرد صور خیال تشبیه(تشبیه)در اشعار متنبی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد جنتی فر   سید اکبر غضنفری    

 2    شهربانو نوروزی چلیچه   بررسی تشبیه در دیوان کلیم کاشانی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین خسروی   محمد حکیم آذر   29/6/89  

 3    زهرا سجادی  تشبیه و استعاره در دیوان امیری فیروز کوهی  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرضا مدرس زاده   سیروس شمیسا    

 4    آرزو خضری   بررسی تشبیه و انواع آن در دیوان سید حسن غزنوی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  شهباز محسنی   خاور قربانی   1389/11/09 

 5    جواد رضایی   تحقیق در راهبرد های ترجمه استعارات و تشبیهات در گلستان سعدی به زبان انگلیسی  882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهدخت مال امیری   مژگان منصوری   21/3./1390 

 

6    محمد رضا دبیرزاده   انواع تشبیه در شعر محتشم کاشانی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین آذر پیوند   عبدالرضا مدرس زاده   13/06/1390 

 

7    ناهیده ستاری   صورخیال ، تشبیه ، استعاره ، کنایه و مجاز در غزلیات و قصاید فخرالدین عراقی 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مجتبی صفر علیزاده   احمد فرشبافیان صافی   1390.06.31 

 

8    سوسن حیدری گوجانی   فرهنگ تشبیهات دیوان رودکی و چهل قصیده از منوچهری  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محبوبه خراسانی   مرتضی رشیدی آشجردی   1391.06.05 

 

9    ابوالفضل ارمند پور   تحلیل وبررسی تشبیه در دیوان بابا فغانی شیرازی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مهدی ماحوزی   سیده ماندانا هاشمی اصفهان    

 

10    نرگس هلی   جلوه های تشبیه در دیوان عاشق اصفهانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرضا مدرس زاده   اصغر دادبه   1391/06/30 

 

11    الهه مهدی نژاد   بررسی تطبیقی بیان (استعاره وتشبیه (در غزلیات خواجه حافظ شیرلزی وخواجوی کرمانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هادی خدیور   رضا صادقی شهپر    

 

12    محمد ناصر نجفی هرسینی   صور خیال (تشبیه و کنایه)در ده رمان برتر سالهای 78-87 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمود حکم آبادی   حسن قهری صارمی   22/10/1390 

 

13    پوپک جهانی مقدم   اشارات کنایات و تشبیهات در ادبیات فارسی و بیان مقهومی ان در طراحی بسته بندی 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فاطمه ملک افضلی   شهرام گلپریان   24/11/1390 

 

14    وحید قمی ما فی آباد   انواع تشبیه در دیوان کمال خجندی 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین آذر پیوند   سیروس شمیسا    

 

15    مینو سلیمی فر   بررسی اضافه های تشبیهی در غزلهای دوران شاه نعمت الله ولی 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا اکرمی   سعید قشقائی    

 

16    معصومه هرمزی مقدم   تشبیه در قصاید فرخی سیستانی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین منصوریان   حسینعلی پاشاپاسندی    

 

17    منیر حسینی   تشبیه در دیوان پروین اعتصامی و طبقه بندی آن 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیده ماندانا هاشمی اصفهان   علی عین علیلو    

 

18    آذر ابراهیمی فینی   جلوه های تشبیه در دیوان مخلص کاشانی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین آذر پیوند   عبدالرضا مدرس زاده    

 

19    راضیه قاسمی دلارستاق   اسالیب بیان (تشبیه و مجاز) در سوره بقره  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سید محمد حسینی   بهروز افشار   19/05/1391 

 

20    زهره جرجانی مقدم    ترجمه تشبیه در بعضی آیات قرآن  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  کاظم یوسفی   حسین شمس حسینی   1391/10/17 

 

21    زهره رنجور کسوتی   بررسی انواع تشبیه در غزلیات شمس 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   حسین پارسایی   18/10/1390 

 

22    آمنه مرتضی   تحلیل آماری تشبیه در دیوان امیر معزی (قصاید ) 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  الهه حاجیها   مریم امیرارجمند   23/11/1390 

 

23    عبداله جعفر علی   تشبیه در دیوان عبدالواسع جبلی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید خیرخواه برزکی   عبدالرضا مدرس زاده   1391/06/12 

 

24    مژگان باقری سواسری   تشبیه در دیوان الشاب الظریف 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علیرضا فرقانی اوزرودی   رضا مهدی زاده اری    

 

25    معصومه رحمانی    انواع تشبیه در قصاید منوجهری دامغانی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مرتضی جعفری   عبدالعزیز شبانی  

26    جواد حاجی خانی   انواع تشبیه و وجه شبه ها در کلیه و دمنه 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  جلیل تجلیل     19/4/87  

 

27    محمدرضا قدیمی    بررسی وتحلیل انواع تشبیه در قصاید منوچهری دامغانی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مصطفی رئیس بهان   ملیحه مهدوی   1391.03.11 

 

28    کمال الدین اراز گلدی داشلی برون   بررسی تشبیه واستعاره در دیوان فرخی سیستانی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مصطفی رئیس بهان   مسعود مهدیان   1391.06.08 

 

29    زهرا ربانی   جلوه های فرهنگ عامه درخمسه نظامی(بررسی مفردات و ترکیبات ، استخراج باورهای عامیانه، طب ، بازیها، قصص، ضرب المثلها، مضامین، تشبیهات و تصاویر و حکمت های عامیانه در پنج گنج نظامی) 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  تراب جنگی قهرمان   اسداله کفافی   30/6/84  

 

پایان نامه ادبیات با موضوع تشبیه.بخش دوم

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 30    میثم وجدانی   بررسی تشبیه و استعاره و مجاز و کنایه در دیوان فواد کرمانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رضا اشرف‌زاده   محمد فاضلی   13/06/1391 

 31    الهه فدائی    بررسی مقایسه ای استعاره و تشبیه در ترجمه های فارسی "1984 و مزرعه حیوانات " جرج اورل  872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا هاشمی   رجبعلی عسگرزاده طرقه   3/4/89  

 32    میترا سلاجقه  استراتژیهای ترجمه و زیرنویس تشبیه در فیلم های درام انگلیسی توسط مترجمان ایرانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد شریعتی   مسعود شریفی فر   08/09/1391 

 33    محمود کول  التشبیه فی نهج البلاغه 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد علوی مقدم   بهروز حسن نژاد   10/9/87  

 4    محمد رضا گوهری  صور خیال(تشبیه-استعاره - مجازوکنایه)در مثنوی روضه الانوار 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابوالقاسم امیر احمدی   علی عشقی سردهی   18/6/87  

 35    مژگان واعظی  بیان( تشبیه- استعاره مجاز و کنایه)در هفت اورنگ جامی 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابوالقاسم امیر احمدی   علی عشقی سردهی   23/6/1388

  

 

36    عبدالرضا سپهوند   تشبیه واستعاره در قرآن 871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد گودرزی   محمدتقی گودرزی   10/06/1388 

 

37    پریسا آیت اله زاده مددی   استراتژیهای کاربردی مترجم در ترجمه صنایع ادبی رباعیات خیام (تشبیه استعاره جناس...) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی اصغر افتخاری   مهدی مهدوی نیا   6/5/87  

 

38    ساره نوروزی   بررسی آیات مربوط به مثل و تشبیه در قرآن کریم و نقش آن در تفهیم و تبیین اهداف الهی 851  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عباس مصلایی پوریزدی   خلیل الله امینی   17/3/88  

 

39    فاطمه موسی زاده صیاد محله   تحلیل و بررسی تشبیه و استعاره در اشعار سه شاعر قرن چهارم تا هشتم ( بر محور سه شاعر موچهری دامغانی ،نظامی گنجوی و حافظ شیرازی ) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یوسف اسماعیل زاده استخر بیجاری   قاسم حبیبی پی بالائی    

 

40    فرناز فخیمی فاریابی    بررسی استعاره وتشبیه درغزلیات خواجوی کرمانی  901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمیدرضا فرضی   ژیلا صراطی   1390.11.17 

 

41    سیده اکرم فانی ساروی   تمثیلات و تشبیهات در نهج البلاغه 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابراهیم فلاح   مرتضی خرمی   28/11/1387 

 

42    اکبر یحیوی   تشبیه و استعاره در مرزبان نامه  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسین پارسایی   30/10/86  

 

43    کبری نصیری   تشبیه و انواع آن در اشعار هوشنگ ابتهاج 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسین پارسایی   24/9/87  

 

44    خانعلی محمدی    تشبیه و استعاره در غزلیات امیر حسن سجزی دهلوی  872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حیدرعلی دهمرده قلعه نو  حمید صمصام   30/10/88  

 

45    شهربانو مهربان    استعاره و تشبیه در منطق الطیر ومصیبت نامه  872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حیدرعلی دهمرده قلعه نو  حبیب جدید الاسلامی   8/8/1388  

 

46    نرجس کیخا    استعاره و تشبیه در تحفه الاحرار جامی  882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حبیب جدید الاسلامی   محمد امیر مشهدی   20/11/89  

 

47    بهناز آذرسا    بررسی صور خیال (تشبیه واستعاره) در غزلیات شاه نعمت الله ولی  911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حبیب جدید الاسلامی   محمد امیر مشهدی    

 

48    زهرا فلاحتی    برسی ،نقد و تحلیل تشبیه و استعاره در غزلهای غزالی مشهدی  911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد امیر مشهدی   حبیب جدید الاسلامی    

 

49    الهام نصراله زاده   بررسی اندیشه های نظامی بر اساس تشبیهات اسکندرنامه 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مریم کهنسال   محمدرضا اکرمی   1389.6.21  

 

50    اعظم جوکار   بررسی تشبیهات در قصاید حکیم فرخی سیتانی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید قشقائی   محمدرضا اکرمی  

 51    منیژه عباسی وند   وجود بلاغی جزء 27 قرآن کریم (تشبیه و استعاره) 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  زهرا عمرانی   یداله رفیعی مزینانی   89.6.4  

 

52    وحیده شمسی ورزقان   بررسی وجوه بلاغی جزء 26 قرآن تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   زهرا عمرانی   89.6.1  

 

53    فایقه راوندی   بررسی تشبیه در 10 جز دوم قرآن براساس تفسیر الکشاف زمخشری 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   رمضان رضائی   21/11/89  

 

54    سارا شفیعی    بررسی وجوه بلاغی (تشبیه، استعاره ، کنایه ) درجز24 قرآن 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   رمضان رضائی   30/11/89  

 

55    سمیرا تقوی غازانی   بررسی وجوه بلاغی در جزء 15 قرآن ( تشبیه ، استعاره ؛ مجاز و کنایه) 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رسول تقوی   علی اصغر عزیزپور   1390.06.27 

 

56    لیدا شمایل   بررسی وجوه بلاغی ( تشبیه - استعاره - کنایه ) در جزء 21 قرآن کریم 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی اصغر عزیزپور   رسول تقوی   1390.11.19 

 

57    المیرا شریف زاده ایلخچی   بررسی وجوه بلاغی ( تشبیه - استعاره - کنایه ) د رجزء 14 قرآن کریم 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی اصغر عزیزپور   رسول تقوی   1390.11.19 

 

58    آذر شیری مشاهیر   وجوه بلاغی در نهج البلاغه از خطبه 30 تا 85 ( تشبیه ، استعاره ، کنایه و مجاز) 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   رمضان رضائی   1391.06.04 

 

59    زهرا دهقان نژاد دستجرد   وجوه بلاغی در نهج البلاغه از خطبه 85 تا 110 ( تشبیه ، استعاره ، کنایه و مجاز) 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   رمضان رضائی   1391.06.01 

 

60    پاکیزه کاظم زاده   بررسی وجوه بلاغی ( تشبیه ، استعاره ، مجاز و کنایه ) در جز18 قرآن کریم 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یداله رفیعی مزینانی   رمضان رضائی   1391.06.23 

 

پایان نامه ادبیات با موضوع تشبیه .بخش اول

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

61    طاهره قهرمانی   بررسی تشبیه و استعاره در 50 قصیده نخست دیوان بحتری 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی اصغر عزیزپور   رسول تقوی    

 62    اکبر یحیوی  تشبیه و استعاره در مرزبان نامه  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسین پارسایی   30/10/86  

 63    کبری نصیری  تشبیه و انواع آن در اشعار هوشنگ ابتهاج 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسین پارسایی   24/9/87  

 64    یاسر موسی پور   آرایه های ادبی در شعر حافظ ( استعاره . تشبیه . مجاز . کنایه وایهام در شعر حافظ ) 801  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حبیب الله طالبی  داریوش صبور   28/4/84  

 65    پریا عباسی   بررسی ومقایسه تشبیه در غزل های حافظ وسعدی 871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدعلی محمد سجادی   امیرحسین ماحوزی   16/8/88  

 66    ناهید خضرایی علیزاده   تشبیه دردیوان عثمان مختاری 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  جلیل تجلیل   حبیب الله عباسی   11/11/88  

 

67    سید امین حسینی   طبقه بندی تشبیه درغزلیات سنایی 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  امیرحسین ماحوزی   الهه حاجیها   24/06/1390 

 

68    الهام اخوان شاد   تشبیه وتمثیل در تمهیدات عین القضا همدانی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حکیمه دبیران   حبیب الله عباسی   25/11/89  

 

69    غلامرضا بدلی   تشبیهات وتمثیلات کلیله ودمنه 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هاشم محمدی   جهانبخش نوروزی   10/10/1385 

 

70    ولی دری   انواع تشبیه در قرآن کریم 851  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد طحان   فرزانه مظفریان   23/05/1386 

 

71    بهروز نجاتی   تشبیه در دیوان طالب آملی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناصر علیزاده خیاط   احمد گلی   87.5.3  

 

72    سیده صغری حسینی نیا    تحلیل ادبی تشبیهات مرکب و تمثیلات نهج البلاغه همراه با فرهنگ موضوعی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید صمصام   حبیب جدید الاسلامی   4/9/1386  

 

73    سیده صغری حسینی نیا    تحلیل ادبی تشبیهات مرکب و تمثیلات نهج البلاغه همراه با فرهنگ موضوعی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید صمصام   محمود حسن آبادی  4/9/1386  

 

74    محمدرضا خدایار   تشبیه و بسامد آن در مرزبان نامه 781  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد محمدی   مهدی محقق   80/06/31  

 

75    مهرآفرین ادیب   بررسی آمار تشبیه در غزلیات شهریار 812  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ایرج مهرکی   عباس ماهیار   83/04/20 

76    میترا سلاجقه   استراتژیهای ترجمه و زیرنویس تشبیه در فیلم های درام انگلیسی توسط مترجمان ایرانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد شریعتی   مسعود شریفی فر   08/09/1391 

 

77    زهرا معقول    تحلیل تشبیهات و استعارات در شاهنامه فردوسی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مهدی نوروز   نقیب نقوی   28/06/1387 

 

78    ساره نوروزی   بررسی آیات مربوط به مثل و تشبیه در قرآن کریم و نقش آن در تفهیم و تبیین اهداف الهی 851  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عباس مصلایی پوریزدی   خلیل الله امینی   17/3/88  

 

79    کوروش حسن زاده   تحلیل آماری تشبیه در آثار هوشنگ ابتهاج 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد کریمی   مسعود روحانی   89/6/18  

 

80    زهرا عاشوری   طبقه بندی موضوعی تشبیهات قرآن کریم به اعتبار ارکان تشبیه 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابراهیم دیباجی   لیلا قاسمی حاجی آبادی   1386.6.15  

 

81    مسعود گنج   تشبیه و استعاره در ضرب المثل های فارسی امثال و حکم دهخدا 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمود رضایی دشت ارژنه   غلامعلی ایزدی    

 

82    علی اکبر حیدری کاکش   تحلیل و بررسی تشبیه در مجموعه اشعار منوچهر آتشی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ولی اله ظفری   غلامعلی ایزدی    

 

83    میثم وجدانی   بررسی تشبیه و استعاره و مجاز و کنایه در دیوان فواد کرمانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رضا اشرف‌زاده   محمد فاضلی   13/06/1391 

 

84    رمضان شعبان پور   صورخیال در دیوان کمال خجندی [ تشبیه - استعاره - مجاز - کنایه ] 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی محمد موذنی   ماه نظری    

 

85    آذر گیلانی پور   تشبیه واستعاره در دیوان رفیع الدین لنبانی  901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عباس ماهیار   علی محمد موذنی    

 

86    پریسا آیت اله زاده مددی   استراتژیهای کاربردی مترجم در ترجمه صنایع ادبی رباعیات خیام (تشبیه استعاره جناس...) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی اصغر افتخاری   مهدی مهدوی نیا   6/5/87  

 

87    علی اکبر میر   سیمای قرانه در تشبیهات قران در نهج البلاغه 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد حسن معصومی   محمد امین جراحی  18/06/83  

 

88    طیبه السادات حسینی   جلوه های تشبیه تمثیل در نهج الفصاحه 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد امین جراحی  نادر نظام تهرانی    

 

89    مجید نعمتی اصل   بررسی تشبیه و کنایه در هفت پیکر نظامی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مریم زیبایی نژاد   عبدالعزیز شبانی   30/11/1390 

 

90    زهرا شهرآبادی   زیبا شناسی تشبیه واستعاره در اشعار دکتر مهدی حمیدی شیرازی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرح نیازکار   محمدباقر اسکندری    

 

91    مسعود کشاورز رحیمی   بررسی تشبیه و عناصر طبیعت (طبیعت گرایی) در ادبیات منظوم ایل قشقایی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرهاد گرگین پور   جهانبخش نوروزی    

 

92    منصور دادشیان   بررسی انواع تشبیه درقطعات ابن یمین فریومدی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  خاور قربانی   سیدمحمدکاظم هاشمی   1391/09/29 

پایان نامه ادبیات با موضوع فروغ فرخزاد

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 1    یاسر اسمعلی قریب کندی   بررسی دوگانگی، تاثر و تبلور فرم و نماد در دیوان فروغ فرخزاد 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالناصر نظریانی  احمد فرشبافیان صافی   1391.06.29 

 2    مریم عبادی آسایش   بررسی تطبیقی اشعار آخر سیلویاپلاث و فروغ فرخزاد در حیطه مضامین مرگ، حیات مجدد و مادر بر اساس نقد اسطوره ای فمینیستی 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابوالفضل رمضانی   لیلی جمالی   85.5.16  

 3    مهدی رضا کمالی  مقایسه تطبیقی شعر سهراب سپهری وفروغ فرخزاد 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید قشقائی   سید کاظم موسوی   30/11/86  

 4    سارا عسکری زاده   بررسی انواع تشبیه در دیوان فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالعزیز شبانی   اطلس اثنی عشر    

 5    حسن ذبیحی   بررسی وتطبیق شعر سهراب سپهری با فروغ فرخزاد 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید قشقائی   سید کاظم موسوی   26/8/87  

 6    منصوره سریری بناب   فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عزیز حجاجی کهجوق   آرش مشفقی   1390/11/16 

 7    داوود قهاری   نقد ساختار گرایی در اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   31/06/1389 

 8    علی اصغر سعیدی   مطالعه تطبیقی اشعارفروغ فرخزادوسیلویاپلات 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   1391/04/29 

 9    وحید قربانی بدخش   جامعه سنتی وزن از دیدگاه فروغ فرخزاد غاده السمان  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد جنتی فر   علیرضا محمدرضائی    

 10    شهین شیرزاد خانی   انسان آرمانی در شعر پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد  861  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد ریحانی   محمد شهری برآبادی   1388/11/21

 

11    علی رضا حسنی   مقایسه وتحلیل شخصیت وآثارفروغ فرخزادبا سیلویاپلات 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرشته فریدونی فروزنده   محمدعلی شریفیان   1390/06/30 

 

12    مریم اسکندری فیض   بررسی وتحلیل آرمان های فردی و اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی فروغ فرخزادطاهره صفارزاده 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رحیم طاهر   غفار برجساز    

 

13    فاطمه رفیعیان   اندیشه ها و اشعار و زندگی نامه فروغ فرخزاد 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلامرضا غیبی   حسینقلی صیادی   89.7.11  

 

14    فرزانه معین شفق    مرگ اندیشی دراشعار فروغ فرخزاد ،نیما یوشیج واحمد شاملو  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمیدرضا فرضی   ناصر ناصری تازه شهری   1391.06.30 

 

15    الهام قنوی    جلوه ها ومفاهیم شب در اشعار احمد شاملو ،نیما یوشیج وفروغ فرخزاد  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمیدرضا فرضی   ناصر ناصری تازه شهری    

 

16    محمدجواد شریعتی   بررسی کتاب (آن روزها) ترجمه اشعارفروغ فرخزادتوسط کورت شارف 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  الهام رحمانی فرد   حبیب کمالی روستا    

 

17    فاطمه نقیبیان   مقایسه میزان انتقال مفاهیم امیدوار کننده ازطریق غزلیات حافظ بااشعار فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدعلی اکبر میرعمادی  منصور فهیم   14/10/85  

 

18    طیبه افتخاری   نشانه شناسی شعر : کاربست نظریه شعری مایکل ریفاتر دردو دفتر آخر از مجموعه اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهزاد برکت  حمیدرضا شعیری   7/6/89  

 

19    پرستو اصغری   بررسی مظاهر زنان و مرد ستیزی در اشعار فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علیرضا مظفری تازه کندی   عباس باقی نژاد   1390/12/13 

 

20    نسرین عزیززاده   بررسی تطبیقی دو عنصر زبان وتخیل در شعر سه تن از شاعران معاصر (نیما یوشیج ،فروغ فرخزاد، منوچهر آتشی ) 851  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهرام خوشنودی چروده   سید محمود انواری   26/12/86  

 

21    مدینه نیکاکری   چهره فروغ فرخزاد در آئینه اشعار(تولدی دیگر و ایمان بیاوریم یه آغاز فصل سرد) 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین خوشکباری ایریلو   سید محمود انواری   30/8/86  

 

22    سکینه ضیائی    بررسی زبان شعری در دو دفتر فروغ فرخزاد  891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین خسروی   اصغر رضاپوریان قهفرخی   21/11/89  

 

23    زهرا کواکبیان   بازتاب شاعرانه مفهوم مرگ درشعرمعاصرایران با تکیه برآثارچهره های شاخص آن (نیما یوشیج، اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری واحمد شاملو) 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احسان شفیقی   احمدرضا نظری چروده   22/10/1390 

 

24    طاووس رحمانی   اندیشه ی فروغ فرخزاد از عصیان تا تولدی دیگر  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدامین رکنی   نصراله امامی   12/11/85  

 

25    حسین حسینی پور   صور خیال در شعر فروغ فرخزاد 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مریم بختیار   ولی اله ظفری   11/11/86

   26    سیده ام البنین قائم مقامی   بازتاب فرهنگ عامه در شعر نیما(نیما،شاملو،اخوان،فروغ فرخزادو سپهری) 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  منوچهر تشکری   مختار ابراهیمی   26/6/88  

 

27    مریم بهرمان   بررسی سنت و مدرنیته و تقابل آن در اشعار فروغ فرخزاد 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عادل سواعدی   قدرت قاسمی پور    

 

28    محمدجواد شریعتی   بررسی کتاب (آن روزها) ترجمه اشعارفروغ فرخزادتوسط کورت شارف 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  الهام رحمانی فرد   حبیب کمالی روستا    

 

29    فاطمه نقیبیان   مقایسه میزان انتقال مفاهیم امیدوار کننده ازطریق غزلیات حافظ بااشعار فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدعلی اکبر میرعمادی  منصور فهیم   14/10/85  

 

30    طیبه افتخاری   نشانه شناسی شعر : کاربست نظریه شعری مایکل ریفاتر دردو دفتر آخر از مجموعه اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهزاد برکت  حمیدرضا شعیری   7/6/89  

 

31    سمیه بذر افشان   بررسی مقایسه ای مضامین شعری واندیشه های پروین اعتصامی وفروغ فرخزاد 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین پارسایی   علی عسگری  27/6/85  

 

32    نصیبه تولایی هولاری   بررسی واژه های بر گرفته از طبیعت و مضامین مربوط به آن ها در اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابراهیم ابراهیم تبار بورا   حسین منصوریان   23/11/86  

 

33    ربابه مولائیان   بررسی و تحلیل نگرش فروغ فرخزاد نسبت به زندگی 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسین منصوریان   14/10/87  

 

34    ابراهیم محسنی   بررسی مفاهیم مربوط به مرگ و زندگی در اشعار سهراب سپهری و مقایسه آن با اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدعلی نوری خوشرودباری   رضا فرصتی جویباری   21/6/88  

 

35    سمانه عسگری   زن دیدگاه پروین اعتصامی وفروغ فرخزاد 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   سیدمنصور جمالی   30/06/1390 

 

36    دوستعلی دهقان چاچکامی   بررسی و شرح نمادهای شعری در آثار فروغ فرخزاد 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   حسین پارسایی   01/06/1391 

 

37    مریم شوبی کشتلی   سیمای زن در شعر فروغ فرخزاد,سیمین بهبهانی وپروین اعتصامی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   حسین پارسایی   19/06/1391 

 

38    زهرا تاجیک بعد   مقایسه ونقدوبررسی دیوان اشعار فروغ فرخزاد با دفترش 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عفت مستشارنیا   محمد مولائی  15/11/84  

 

39    شیما یحیی زاده   تشخیص در شعر فروغ فرخزاد و پروین اعتصامی 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  میراسماعیل قاضی شیراز   سید حمید طبیبان   24/9/84  

 

40    محبوبه رشیدی ظفر   بررسی مقایسه ای نگرش فروغ فرخزاد و سهراب سپهری به زندگی 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  معصومه خدادادی مهاباد   فریده کریمی موغاری   25/6/88  

 

41    فائزه افتخاری روزبهانی   بررسی یاس و ناامیدی در شعر معاصر (با تاکید بر اشعار مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و حسین منزوی) 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  میراسماعیل قاضی شیراز   محمد شمالی   27/10/88  

 

42    مهتاب کایدیان   مسایل اجتماعی در شعر فروغ فرخزاد 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  معصومه خدادادی مهاباد   میراسماعیل قاضی شیراز   28/10/88  

 

43    عین اله ابراهیمی چچکلو   بررسی امید و مفاهیم مرتبط با آن در شعر چهار شاعر معاصر (احمد شاملو، فروغ فرخزاد، مهدی اخوان ثالث و سهراب سپهری) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدمحمد ترابی   محمد شمالی   31/6/89  

 

44    اطهر گلعذار بصیری   تجلی فرهنگ عامه در اشعار فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی و طاهره صفارزاده 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  کاظم دزفولیان راد   غلامحسین عمرانی   30/11/89  

 

45    ندا پورمرتضی خامنه   دیدگاه پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد از جهت مقام زن و مسائل اجتماعی 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهمن سید نظری   فریده کریمی موغاری   17/6/89  

 

46    الهام حاجی مزدارانی   شعر اعتراض زنان و ساختار آن در اشعار عالمتاج قائم مقامی (ژاله)، پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مرتضی حاجی مزدرانی   میراسماعیل قاضی شیراز   29/6/89  

 

47    فرشته نصیری   بررسی و مقایسه سنت شکنی و تجدد در اشعار فروغ فرخزاد و غاده السمان 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  معصومه خدادادی مهاباد   زهرا سلیمانی   29/6/89  

 

48    حسین امیری   مشخصه ادبی شعر گفتار با تکیه بر شعرهای فروغ فرخزاد، حافظ موسوی، ابکاری، فلاحی و صالح 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  معصومه خدادادی مهاباد   سیدمحمد ترابی    

 

49    شیما کرباسی   بررسی ابعاد مختلف رنگ در اشعار سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، اخوان ثالث 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مرتضی رشیدی آشجردی   عطامحمد رادمنش   28/11/88  

 

50    مرجان وزیر لقب   بررسی مقایسه ای بین تغزل های غاده السمان و فروغ فرخزاد 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مصطفی کمالجو   ابراهیم ابراهیم تبار بورا   1/7/1389  

51    اعظم حاتمی   نقد روانشناختی غم در آثار فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمود حکم آبادی   مهران فرهادی قشلاقی    

 

52    معصومه میرمعینی    بررسی جلوه های رمانتیسم در آثار و افکار فروغ فرخزاد و نادر نادر پور 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هادی خدیور   محمدرضا زمان احمدی   29/6/86  

 

53    مژگان قاسمی   سیمای زن در آثار جهار شخصیت ادبی معاصر(پروین اعتصامی-سیمین دانشور-فروغ فرخزاد- محسن مخملباف) 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نعمت اله علی پور   لیلا هاشمیان   28/6/87  

 

54    سیدحسین جعفری   بررسی تاثیر هنجارگریزی در تغییر زبان معیار به زبان شعر در اشعار فروغ فرخزاد نصرت رحمانی و سیمین بهبهانی 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نعمت اله علی پور   رضا صادقی شهپر   10/2/88  

 

55    پروین فامیل باغستانی   بررسی تطبیقی آثار و اندیشه های پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته    یدالله بهمنی مطلق   1388.09.17 

 

56    شکوه حشمتیان مودب   بررسی کهن الگوها در اشعار فروغ فرخزاد و سهراب سپهری 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد آهی   نجمه نظری   1389.06.22 

 

57    معصومه آزرمی   مقایسه تصاویر در شعر فروغ فرخزاد و سهراب سپهری 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نجمه نظری   شهروز جمالی   22/6/89  

 

58    زهره جعفری   مقایسه ارزشها در اشعار پروین اعتصامی -فروغ فرخزاد وسیمین بهبهانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالله نصرتی   مرتضی رزاق پور   1391.06.29 

 

59    داد عباس سنجری    رویکرد نوین بر زندگی و شعر فروغ فرخزاد  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا براتی  مجید حاجی زاده عسکری   1390/07/18 

 

60    مریم جلالی فراهانی   مطالعه تطبیقی ویژگیهای رمانتیک دربرخی از اشعار گیوم آپولینر و فروغ فرخزاد 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمیدرضا شعیری   ربابه شهلا حائری   8/12/83  

 

61    رقیه خزائی علی آباد   نقدوتحلیل عنصر عاطفه در اشعارپروین اعتصامی،سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید صمصام   محمد امیر مشهدی   16/12/1385 

 

62    رقیه خزائی علی آباد   نقدوتحلیل عنصر عاطفه در اشعارپروین اعتصامی،سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید صمصام   محمود حسن آبادی  16/12/1385 

 

63    فریبا عسگری گودرزی   عواطف زنانه در شعر فروغ فرخزاد وسیمین بهبهانی  811  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   غلامرضا تمیمی تواندشتی   20/06/82  

 

64    فرحناز ولک زاده   سوررئالیسم در شعر معاصر ایران (براساس آثار سهراب سپهری -هوشنگ ایرانی - احمد شاملو - فروغ فرخزاد - یداله رویایی) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید عزیزی   محمدرضا روزبه   28/06/86  

 

65    جهانگیر حسناتی   مقایسه شعر احمد شاملو وفروغ فرخزاد ازنظر زبان - فکر ومحتوا 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   ناهید عزیزی   15/12/86  

 

66    مریم پیریایی   مقایسه ی اندیشه های اجتماعی فروغ فرخزاد وسیمین بهبهانی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   محمدصادق تفضلی   28/06/86  

 

67    علی حسن همتی پور    مقایسه شعر واندیشه پروین اعتصامی وفروغ فرخزاد  871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدصادق تفضلی   محمدرضا روزبه   25/06/1388 

 

68    فاطمه چهاردولی   بررسی صور خیال در سروده های سیمین بهبهانی وفروغ فرخزاد  871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   محمدصادق تفضلی   04/06/1388 

 

69    زهرا جدیدی   تاثیر جلوه های شهری بر آفرینش تصاویر ادبی در اشعار فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی و احمد شاملو 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   محمدصادق تفضلی   29/04/1389 

 

70    مهناز کریمی خواه   بررسی و مقایسه جامعه شناسی ادبیات در شعر پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   محمدرضا ساکی   14/6./1391 

 

71    حمیرا کونانی   جامعه آرمانی در شعر معاصر، بر اساس شعر پروین اعتصامی ،نیما یوشیج،مهدی اخوان ثالث ، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری ، احمد شاملو،فریدون مشیری. 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   غلامرضا تمیمی تواندشتی    

 

72    عزیزاله غلام بلوچ نشتیفانی   جامعه شناسی شعر معاصر (مهدی اخوان ثالث ؛احمد شاملو؛نیما یوشیج ؛فروغ فرخزاد) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسن نصیری جامی   پروین دخت مشهور   24/6/86  

 

73    منصوره سریری بناب   فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عزیز حجاجی کهجوق   آرش مشفقی   1390/11/16 

 

74    داوود قهاری   نقد ساختار گرایی در اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   31/06/1389 

 

75    علی اصغر سعیدی   مطالعه تطبیقی اشعارفروغ فرخزادوسیلویاپلات 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   1391/04/29 

76    لیلا محتوی   تحلیل شب در شعر پنج شاعر معاصر (نیما یوشیج-احمد شاملو-سهراب سپهری - فروغ فرخزاد ) 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نزهت نوحی   حیدر حسنلو   22/6/1388  

 

77    مرضیه ابراهیم خانی   حلیل و واکاوی شخصیت زن در اثار فروغ فرخزاد 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نزهت نوحی   کریم شاکر   18/09/1391 

 

78    وحید قربانی بدخش   جامعه سنتی وزن از دیدگاه فروغ فرخزاد غاده السمان  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد جنتی فر   علیرضا محمدرضائی    

 

79    سارا معصومی زاده   تصویر عشق در شعر شاعران زن (پروین اعتصامی- فروغ فرخزاد- سیمین بهبهانی)  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  قدرت قاسمی پور   محمود رضایی دشت ارژنه    

 

80    مریم اسکندری فیض   بررسی وتحلیل آرمان های فردی و اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی فروغ فرخزادطاهره صفارزاده 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رحیم طاهر   غفار برجساز    

 

81    عزیزاله غلام بلوچ نشتیفانی   جامعه شناسی شعر معاصر (مهدی اخوان ثالث ؛احمد شاملو؛نیما یوشیج ؛فروغ فرخزاد) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسن نصیری جامی   پروین دخت مشهور   24/6/86  

 

82    منصوره سریری بناب   فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عزیز حجاجی کهجوق   آرش مشفقی   1390/11/16 

 

83    داوود قهاری   نقد ساختار گرایی در اشعار سهراب سپهری و فروغ فرخزاد 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   31/06/1389 

 

84    علی اصغر سعیدی   مطالعه تطبیقی اشعارفروغ فرخزادوسیلویاپلات 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  آرش مشفقی   ناصر علیزاده خیاط   1391/04/29 

 

85    خدیجه بزرگی    جان بخشی و جاندار انکاری در شعر معاصر با تکیه بر شعر نیما یوشیج، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد  881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  اسداله جعفری   عباس جاهدجاه    

 

86    راضیه جمشیدی   مقایسه مفاهیم زنانه در شعر معاصرایران و عرب با تکیه بر اشعار فروغ فرخزاد و غاده السمان  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهادر باقری   عسگر عسگری حسنکلو   1391/04/17 

 

87    حکیمه یزدانی   بررسی اندیشه مرگ در آثار فروغ فرخزاد و بهرام صادقی با تکیه بر ایمان بیاوریم به فصل سرد وملکوت  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدمهدی خیر اندیش   لیلا امینی لاری    

 

88    الناز ملکی   بررسی زیبایی شناسی در آثار فروغ فرخزاد 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فاطمه مدرسی   بهمن نزهت   06/06/1388 

 

89    پروین تیموری نقده   سیر تفکر زنان شاعر( پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد،سیمین بهبهانی) 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  پرویز محمدی   شهباز محسنی   20/07/1388 

 

90    اسماعیل سواره   صوت و نام آوا در اشعار نیما یوشِج،فروغ فرخزاد،سهراب سپهری،فریدون مشیری و مهدی اخوان ثالث 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  شهباز محسنی   سیدمحمدکاظم هاشمی   04/07/1389 

 

91    حمیده علیاری   تساها و مدارا در شعر معاصر با تکیه بر اشعار سهراب سپهری ، سیمین بهبهانی ، و فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  پرویز محمدی   شهباز محسنی   1390/12/15 

 

92    دلینا دروبشی   بررسی زمان دراشعار سهراب سپهری وفروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلام محمد فقیری   خاور قربانی    

 

93    پرویز افزون   جایگاه زن درشعرسه شاعرزن معاصر(پروین اعتصامی-طاهره صفارزاده وفروغ فرخزاد) 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هوشمند اسفندیارپور   صدیقه علیپور   26/12/87  

 

94    رعنا شجاعی لنگری   سیرمفهوم عصیان درآثارفروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرهاد طهماسبی   ناهید جعفری   1390/11/26 

 

95    مهدخت عنبری روزبهانی   معرفت شناسی اجتماعی اشعار فروغ فرخزاد در آیینه ی نظریه های جامعه شناسان بزرگ 832  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین ابوالحسن تنهائی   احمد پیشه ور   30/11/84  

 

96    مهدی گوهریان   بازنماییمسایل اجتماعی ایران در شعرهای احمد شاملو. مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد در خلال سالهای 1355-1335 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین ابوالحسن تنهائی   عالیه شکربیگی    

 

97    مهری صالحی مرزیجرانی   بررسی جایگاه زن دراشعار احمد شاملو،فروغ فرخزاد و سهراب سپهری 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا قاری   محمدرضا زمان احمدی   17/12/88  

 

98    زهرا کریمی   بررسی عناصر طبیعت در شعر فروغ فرخزاد 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا اسعد   علی سرور یعقوبی    

 

99    ملک نور خطیبی   رستاخیزواژه ها در شعر فروغ فرخزاد 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی احمدپور  مریم صائب   28-6-83  

 

100    آسیه نظرآقایی   مضامین عاطفی در شعر معاصر(پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی، نیما یوشیج و سهراب سپهری) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سید احمد حسینی کازرونی   شمس الحاجیه اردلانی   15/06/89  

101    عزیزاله غلام بلوچ نشتیفانی   جامعه شناسی شعر معاصر (مهدی اخوان ثالث ؛احمد شاملو؛نیما یوشیج ؛فروغ فرخزاد) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسن نصیری جامی   پروین دخت مشهور   24/6/86  

 

102    مهدی رضا کمالی   مقایسه تطبیقی شعر سهراب سپهری وفروغ فرخزاد 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید قشقائی   سید کاظم موسوی   30/11/86  

 

103    سارا عسکری زاده   بررسی انواع تشبیه در دیوان فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالعزیز شبانی   اطلس اثنی عشر    

 

104    حسن ذبیحی   ررسی وتطبیق شعر سهراب سپهری با فروغ فرخزاد 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سعید قشقائی   سید کاظم موسوی   26/8/87  

 

105    لعبت حبیبی   بررسی و تحلیل پنج شاعر زن معاصر ( ژاله قائم مقام - سیمین بهبهانی - پروین اعتصامی - فروغ فرخزاد و پروین دولت آبادی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هنگامه آشوری   هرمز رحیمیان اکی   23/11/89  

 

106    مرضیه رنجبران قلعه   رویکرد شاعران معاصر ( احمد شاملو - مهدی اخوان ثالث - سهراب سپهری - فروغ فرخزاد ) به شخصیت زن 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  هرمز رحیمیان اکی   هنگامه آشوری   08/06/1390 

 

107    سارا معصومی زاده   تصویر عشق در شعر شاعران زن (پروین اعتصامی- فروغ فرخزاد- سیمین بهبهانی)  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  قدرت قاسمی پور   محمود رضایی دشت ارژنه    

 

108    مونا صارمی   بررسی فرایندهای جامعه شناسی در اشعار فروغ فرخزاد  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  جواد طاهری      

 

109    جواد رحیمی آتانی    عشق و مرگ در دیوان فروغ فرخزاد  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمید طاهری   قاسم انصاری    

 

110    زینب ابراهیم نژاد    تاثیر تغییرات سیاسی-اجتماعی-فرهنگی در نشانه های زبانی شعر فروغ فرخزاد  881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  جواد طاهری     17/2/89  

 

111    زینب یلمه   مقایسه حقوق و تکالیف زن در شعر پروین اعتصامی و فروغ فرخزاد با نگاهی به قرآن  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد علی خالدیان   محمدرضا دیری   1390/06/30 

 

112    محجوب جباری   بررسی تطبیقی جنبه های غنایی فروغ فرخزاد و خاه غاده السمان  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا دیری   غلامرضا گلچین راد   24/11/1390 

 

113    بتول مقسم   بررسی تطبیقی جنبه های غنایی شعر فروغ فرخزاد و نزار قبانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلامرضا گلچین راد   محمدرضا دیری   29/06/1391 

 

114    شبنم کوثری   نگرش شعر معاصر به زندگی و مرگ ( با تکیه بر آثار نیما ، سهراب س÷هری، مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد و احمد شاملو) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدحسن حائری   فاطمه کلاهچیان   سی و& 

 

115    سمیرا احمدیان   عشق در شعر معاصر با تکیه بر آثار نیما سهراب سپهری اخوان ثالث فروغ فرخزاد و احمد شاملو 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدحسن حائری   فاطمه کلاهچیان   سی و& 

 

116    محمدجواد شریعتی   بررسی کتاب (آن روزها) ترجمه اشعارفروغ فرخزادتوسط کورت شارف 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  الهام رحمانی فرد   حبیب کمالی روستا    

 

117    فاطمه نقیبیان   مقایسه میزان انتقال مفاهیم امیدوار کننده ازطریق غزلیات حافظ بااشعار فروغ فرخزاد 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدعلی اکبر میرعمادی  منصور فهیم   14/10/85  

 

118    طیبه افتخاری   نشانه شناسی شعر : کاربست نظریه شعری مایکل ریفاتر دردو دفتر آخر از مجموعه اشعار فروغ فرخزاد 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهزاد برکت  حمیدرضا شعیری   7/6/89   

 

119    فریبا عسگری گودرزی   عواطف زنانه در شعر فروغ فرخزاد وسیمین بهبهانی  811  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   غلامرضا تمیمی تواندشتی   20/06/82  

 

120    فرحناز ولک زاده   سوررئالیسم در شعر معاصر ایران (براساس آثار سهراب سپهری -هوشنگ ایرانی - احمد شاملو - فروغ فرخزاد - یداله رویایی) 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید عزیزی   محمدرضا روزبه   28/06/86  

 

121    جهانگیر حسناتی   مقایسه شعر احمد شاملو وفروغ فرخزاد ازنظر زبان - فکر ومحتوا 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   ناهید عزیزی   15/12/86  

 

122    مریم پیریایی   مقایسه ی اندیشه های اجتماعی فروغ فرخزاد وسیمین بهبهانی  852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   محمدصادق تفضلی   28/06/86  

 

123    علی حسن همتی پور    مقایسه شعر واندیشه پروین اعتصامی وفروغ فرخزاد  871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدصادق تفضلی   محمدرضا روزبه   25/06/1388 

 

124    فاطمه چهاردولی   بررسی صور خیال در سروده های سیمین بهبهانی وفروغ فرخزاد  871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدتقی گودرزی   محمدصادق تفضلی   04/06/1388 

 

125    زهرا جدیدی   تاثیر جلوه های شهری بر آفرینش تصاویر ادبی در اشعار فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی و احمد شاملو 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حجت الله غ منیری   محمدصادق تفضلی   29/04/1389 

126    خدیجه بزرگی    جان بخشی و جاندار انکاری در شعر معاصر با تکیه بر شعر نیما یوشیج، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد  881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  اسداله جعفری   عباس جاهدجاه    

 

127    راضیه جمشیدی   مقایسه مفاهیم زنانه در شعر معاصرایران و عرب با تکیه بر اشعار فروغ فرخزاد و غاده السمان  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهادر باقری   عسگر عسگری حسنکلو   1391/04/17 

 

128    حکیمه یزدانی   بررسی اندیشه مرگ در آثار فروغ فرخزاد و بهرام صادقی با تکیه بر ایمان بیاوریم به فصل سرد وملکوت  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سیدمهدی خیر اندیش   لیلا امینی لاری    

 

129    الناز ملکی   بررسی زیبایی شناسی در آثار فروغ فرخزاد 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فاطمه مدرسی   بهمن نزهت   06/06/1388 

 

130    پروین تیموری نقده   سیر تفکر زنان شاعر( پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد،سیمین بهبهانی) 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  پرویز محمدی   شهباز محسنی   20/07/1388 

 

131    اسماعیل سواره   صوت و نام آوا در اشعار نیما یوشِج،فروغ فرخزاد،سهراب سپهری،فریدون مشیری و مهدی اخوان ثالث 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  شهباز محسنی   سیدمحمدکاظم هاشمی   04/07/1389 

 

132    حمیده علیاری   تساها و مدارا در شعر معاصر با تکیه بر اشعار سهراب سپهری ، سیمین بهبهانی ، و فروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  پرویز محمدی   شهباز محسنی   1390/12/15 

 

133    دلینا دروبشی   بررسی زمان دراشعار سهراب سپهری وفروغ فرخزاد 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلام محمد فقیری   خاور قربانی    

 

134    آزیتا جاوید   بررسی مقابله ای اشعار فروغ فرخزاد و علی صالحی با توجه به بسامد هنجارگریزی معنایی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبداله کشاورزی   رحمان صحراگرد   31/06/1390 

پایان نامه ادبیات با موضوع سلمان هراتی

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

  1    حمیدرضا حاتمی ماسوله    تحلیل سبکی اشعار سلمان هراتی  862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فیروز فاضلی   قاسم انصاری   7/8/88  

 2    حوریه کردی نژاد   تجلی موسیقی در اشعار"قیصرامین پور،سیدحسن حسینیوسلمان هراتی"(بانگاهی به جنبه های ساختاری و محتوایی)  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عباسعلی مقصودلو استرآبادی   محمدطاهر لبافچی   30/11/1390 

 3    یزدان گرجی نژاد  بررسی و مقایسه عنصر اعتراض در اشعار سلمان هراتی و طاهره صفارزاده  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین منصوریان   مهرعلی یزدانپناه   20/06/1391 

 4    سرور واعظ زاده   : شناسایی وتبیین ویژگی های زبانی در اشعارسلمانهراتی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   حسین منصوریان   19/06/1391 

 5    حسین برومند   بررسی موضوعی اثار سلمان هراتی  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مسعود روحانی   علی اوسط خانجانی   30/5/85  

 

6    مهدی زروج حسینی    تقد وتحلیل شعر سلمان هراتی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابوالقاسم امیر احمدی   شبنم نقیب زاده مشایخ   13/06/1391 

 

7    افسانه بابائی بورخانی   جامعه شناسی ادبیات مقاومت در آثار شاعران قیصر امین پور و سلمان هراتی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین قاسمی   حسین منصوریان   20/06/1391 

 

8    عباس والی   تحلیل ادبیات منظوم دفاع مقدس با تکیه بر شعر شاعران(قیصرامین پورـ علیرضا قزوهـعبداجبار کاکاییـسلمان هراتیـاحمد عزیزیـیوسفعلی میرشکاک) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حیدر حسنلو   کریم شاکر   30/6/1389  

 

9    صفورا کلبادی نژاد   بررسی صورخیال در آثارسلمان هراتی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مهرعلی یزدانپناه   حسین قاسمی   15/05/1390 

 

10    زینب تقی زاده ساروکلایی   بررسی صنعت بدیعی در آثار سلمان هراتی 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید اکبری   حسینعلی پاشاپاسندی   09/05/1390 

 

11    سید جواد میری سیاوزانی   طبیعت در آثار سلمان هراتی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علیرضا اقدامی معافی   اکرم رحمانی   27/06/1390 

 

12    محمدجواد کریمی سوچلمائی   نقد و بررسی اندیشه های سلمان هراتی 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عباس باقی نژاد   محمدحسین خان محمدی    

 

13    ناهیده یاری   جایگاه زن در شعر انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه 6 شاعر انقلاب ( نصراله مردانی - سلمان هراتی - حمید سبزواری - قیصر امین پور- مهرداد اوستا - سپیده کاشانی) 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی دهقان   حمیدرضا فرضی   1390.11.30 

 

14    مائده شالیکاریان   بررسی مفاهیم مرتبط با مقاومت و پایداری در اشعار مرحوم سید حسن حسینی و مقایسه آن با اشعار سلمان هراتی 871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مهرعلی یزدانپناه   رضا فرصتی جویباری   28/4/89  

 

15    لیلا سلطانی نسب   مهدویت در آینه شعر نو(بررسی اشعار قیصر امین پور-طاهره صفارزاده-سلمان هراتی محمد رضا شفیعی کدکنی) 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ایوب هاشمی بنی   عین اله رسولی  1391/06/06 

 

16    آراسته ابراهیمی   تأثیر آموزه های قرآنی بر اشعار و شاعران دفاع مقدس (علی معلم، سلمان هراتی) رشته: ادبیات فارسی (مقاومت)  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رضا فرصتی جویباری   حسین قاسمی   18/04/1391 

 

17    شهناز خانی   زن در آیینه ی ادبیات دفاع مقدس (سپیده کاشانی ، فاطمه راکعی ، حمید سبزواری ، سلمان هراتی ، محمدرضا عبدالملکیان) 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین نوین رنگرز   حسن رستم زاده منصور   17/6/

پایان نامه ادبیات با موضوع اثیرالدین اخسیکتی

$
0
0

1    مرضیه بخشیان   فرهنگ اشارات در دیوان اثیرالدین اخسیکتی 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین آذر پیوند   عبدالرضا مدرس زاده   1390/11/16 

 2    الهام بهادری جهرمی  فرهنگ لغات، اصطلاحات و ترکیبات قصاید اثیرالدین اخسیکتی 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلامرضا رحیمی ششده   عبدالرحیم ثابت    

 3    فرزاد نوری   شرح بیست قصیده از دیوان اثیرالدین اخسیکتی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سید محمود انواری   حسین خوشکباری ایریلو   04/07/1390 

 4    محمدرضا حسنی جعفرابادی  فرهنگ واژگان ، ترکیبات،اصطلاحات و اعلام دیوان اثیرالدیناخسیکتی تا پایان حرف س 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  زهرا سیدیزدی   جلیل شاکری   1391/08/


پایان نامه ارشد ادبیات با موضوع کمال الدین خجندی

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 1    سید محمد طاهر حسینی    شرح صد غزل از غزلیات شیخ کمال الدین خجندی  892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مظاهر نیکخواه   امیرحسین همتی   28/06/1390 

 2    حسین اکبری  فرهنگ تلمیحات و اشارات در دیوان کمال خجندی 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  باقر صدری نیا   عزیز حجاجی کهجوق    

 3    بهاره سروری   همبافتی حافظ شیرازی وکمال خجندی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهمن سید نظری   زهرا سلیمانی    

 4    معصومه احمدیان   سبکشناسی اشعار کمال خجندی 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرضا مدرس زاده   سیروس شمیسا   17/6/89  

 5    رسول نذری   شرح دشواری های دیوان کمال خجندی 822  کارشناسی ارشد ناپیوسته  غلامرضا افراسیابی   سیدمحسن ساجدی راد   1385.6.27  

 6    وحید قمی ما فی آباد   انواع تشبیه در دیوان کمال خجندی 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین آذر پیوند   سیروس شمیسا    

 7    لیرضا طریحی جلیلی    مضامین مشترک سعدی وکمال خجندی  901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین حاجی زاده   ایوب کوشان   1391.06.27 

 8    مهدی افریده    تطبیق دیوان های کمال خجندی چاپ تاجیکستان با چاپ های تهران و تبریز  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رضا سید انزابی نژاد  احمد کرابی   30/2/86  

 9    اسماعیل شریفی  مضامین مشترک حافظ و کمال خجندی  882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  قاسم انصاری   محمد شفیع صفاری   19/12/89  

پایان نامه ادبیات با موضوع سیف فرغانی

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

 1    اللهویردی حسن پور مقدم    بررسی نقد اجتماعی دردیوان سیف فرغانی  901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حمیدرضا فرضی   ناصر ناصری تازه شهری   1391.06.26 

 2    جعفر عسگری   فرهنگ لغات و کنایات دیوان سیف فرغانی 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مسعود روحانی   احمد کریمی   19/6/1386  

 3    یعقوب مبتکر  بررسی شرح حال، سبک شعری، امثال و تعبیرات، آیات و روایات در دیوان (سیف فرغانی) 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سید محمود انواری   سعید فرزانه فرد   23/04/1390 

 4    محمد ترابی    نقد اخلاقی و اجتماعی در دیوان سیف فرغانی و تاثیر قرآن و حدیث در شعر او  842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ابوالقاسم امیر احمدی   احمد کرابی   21/11/85  

 5    جمشید حاجی پاشا   بررسی عناصر مقاومت در دیوان سیف فرغانی  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسینعلی پاشاپاسندی   حسین پارسایی   26/06/1391 

 6    پروین شاهی   بررسی سیمای جامعه در آثار سیف فرغانی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سید محمود انواری   حسین خوشکباری ایریلو   09/07/1390 

 7    حمیرا محمودی   آموزه های اخلاقی در دیوان سیف فرغانی 842  کارشناسی ارشد ناپیوسته  تورج عقدائی   جمشید صدری   26/6/85  

 8    سلمان یاراحمدی   تحلیل جامعه شناختی دیوان سیف فرغانی 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد علیزاده   عزیز حجاجی کهجوق    

 9    علی آقا بزرگی   تصویرسازی در شعر سیف الدین فرغانی 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد ابومحبوب   نصرت اله فروهر   24/10/87  

 10    زهرا دهقان   دیدگاههای اجتماعی سیف فرغانی  882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد شهری برآبادی   فرشته فریدونی فروزنده   89/11/19  

 11    بهرام فرضی   جلوه های تصویر افرینی در دیوان سیف فرغانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  تورج عقدائی   محمد غلامرضائی     

 12    اختر حیدری چقا کبودی   اندیشه های قلندرانه در شعر خاقانی اوحدی مراغه ای و سیف فرغانی 881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  وحید مبارک   ابراهیم رحیمی زنگنه   14/5/89  

 13    وحیده شفائی عباس آباد  صنایع بدیعی در دیوان سیف فرغانی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین صدقی عباس آباد   علی دهقان   1391.03.11 

 14    علی پروان  مقایسه تطبیقی اشعار سیف فرغانی با اشعار سعدی شیرازی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محسن پورمختار   مریم جعفری سیچانی   1391.10.27 

پایان نامه ادبیات با موضوع رابعه عدویه

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

  1    مریم مظفری   بررسی تطبیقی عرفان بانو جولیان نورویچ و رابعه عدویه 872  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد حسین صائینی   علی اکبر افراسیاب پور    

 2    ملیحه باقری افوسی   چهره رابعه عدویه در آثار عرفانی با تکیه بر آثار عطار 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  رضا اشرف‌زاده   محمد فاضلی   21/6/87  

 3    مهناز محمد یزدی   بررسی مقایسه ای آراء عرفانی رابعه و مارگارت پورت  881  کارشناسی ارشد ناپیوسته  قربان علمی   غلامعلی اریا    

 4    معصومه زکی پور  ویژگی ها و بافت داستانی منظومه های ادب فارسی در وامق و عذرا، رابعه و بکتاش، سلامان و ابسال، ناظر و منظور 891  کارشناسی ارشد ناپیوسته  بهمن سید نظری   زهرا سلیمانی   03/05/1390 

 5    زهرا در امامی  مقایسه اندیشه های عرفانی مارگارت پورت و رابعه عدویه 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  قربان علمی   جمشید جلالی شیجانی    

 6    حسین عاشور   رابعه عدویه در ادبیات فارسی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد علی خالدیان   غلامرضا گلچین راد    

 7    طاهر شریفی   رابعه العدویه، حیاتها، ادبها، تصوفها 862  کارشناسی ارشد ناپیوسته  یابر دلفی   عباس پورعباسی   24/05/87  

 8    بتول تقی زاده   رابعه عدویه عارفه نامدار تاریخ تصوف و اندیشه های عرفانی وی 861  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد حسنی رنجبرهرمزدآبادی   مهردخت فاطمه برومند   16/6/

پایان نامه ادبیات با موضوع خواجه عبدالله انصاری

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

  1    زهرا پورکاوه   جایگاه صمت و سکوت در عرفان اسلامی با تکیه بر آراء عرفای مشهور،امام خمینی (ره)علامه حسن زاده آملی و خواجه عبدالله انصاری 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرج اله براتی     11/06/1391 

 2    منیژه شیخ محبوبی  دیدگاه دو عارف در باب احوالات خواجه عبدالله انصاری و عزالدین محمود کاشانی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سهیلا موسوی سیرجانی   امیربانو کریمی    

 3    فاطمه بوستانی   پژوهشی در شرح بدایات خواجه عبدالله انصاری 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرضا مظاهری   پرویز عباسی داکانی   23/11/1390 

 4    بهمن اسمعیل زاده   بررسی آرائ وعقاید (خواجه عبدالله انصاری و حضرت امام خمینی (ره)) 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  فرهاد ادریسی   محمد حسین صائینی   26/11/1389 

 5    فرحناز بزرگی   توبه در عرفان با تکیه بر آراء خواجه عبدالله انصاری 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  علی افضلی   مریم بختیار   11/06/1391 

 6    نیلوفر حسین زاده   فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی طبقات الصوفیه خواجه عبدالله انصاری 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  ناهید سادات پزشکی   فریدون طهماسبی    

 7    فرشته زمان وزیری   محبت در آثار خواجه عبدالله انصاری  861  کارشناسی ارشد ناپیوسته  خلیل بهرامی قصرچمی   حمید محمودیان عطاآبادی   10/11/1387 

 8    پگاه انصاری   ساخت شکنی دستوری و تاثیر آن در مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری ، مقامات شمس و دو دفتر از احمد شاملو 871  کارشناسی ارشد ناپیوسته  مریم مجیدی   اصغر دادبه    

 9    فاطمه داودی   نقد کلام دو عارف (تفسیر و تطبیق اخلاق در دفتر 4 ، 5 و 6 مثنوی و منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  سهیلا موسوی سیرجانی   امیربانو کریمی    

 10    سکینه سعیدیان   نظام اخلاقی در تفکر خواجه عبدالله انصاری 901  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرضا مظاهری   انشااله رحمتی   31/04/1391 

 11    راضیه رادکریم   بررسی تطبیقی مقامات عرفانی از دیدگاه عطار وخواجه عبدالله انصاری 852  کارشناسی ارشد ناپیوسته  حسین لاشیئی   گلناز حامدی   31/6/88  

 12    صالح جعفری   بررسی تطبیقی اصوا العشره نجم الدین کبری با منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری 882  کارشناسی ارشد ناپیوسته  نعمت اله علی پور   مصطفی اولیائی   1389.06.21 

 13    مهدی عبد زاده شیرازی   بررسی و مقایسه شباهتها و تفاوتهای مناجات گونه ها در متون عرفانی ازآغاز تا سده ی ششم با تکیه به آثار عطار و خواجه عبدالله انصاری 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمود کمالی   قاسم سالاری  

 

پایان نامه ادبیات با موضوع بیدل دهلوی

$
0
0

ردیف

واحد دانشگاهی

نام دانشجو

عنوان پایان نامه

ترم

مقطع

استاد راهنما

استاد مشاور

تاریخ دفاع

  1    معصومه خدادادی  بررسی مثنوی طور معرفت بیدل دهلوی از دیدگاه عرفان وحدت وجودی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد غلامرضائی   قدمعلی سرامی   02/05/1391 

 2    طیبه نعیمایی عالی   پارادوکس وجلوه های آن در غزلیات بیدل دهلوی 892  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد کریمی   شهرام احمدی   08/06/1390 

 3    صغری دادخواه   جلوه معراج پیامبر(ٌص) در دیوان خاقانی و دیوان بیدل دهلوی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمد فرهمند سرابی   احمد نورمند    

 4    بهناز کاظم پور   مقایسه نشانه شناسی رنگ در اشعار سهراب سپهری و غزلیات بیدل دهلوی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  عبدالرسول صادق پور   محمدهادی فلاحی    

 5    هاشم رنجبریان   بررسی وزن و قافیه در شعر بیدل دهلوی 902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  شمس الحاجیه اردلانی   سید احمد حسینی کازرونی    

 6    افسانه صالحی  بررسی انواع هنجارگریزی دردیوان بیدل دهلوی مطابق دیدگاه لیچ  902  کارشناسی ارشد ناپیوسته  احمد طحان   فرزانه مظفریان   29/06/1391 

 7    پروانه اسلامی  تحلیل تمثیل ها و کنایات شعر صائب تبریزی بر پایه کنش های زبانی و مقایسه آن با شعر بیدل دهلوی 911  کارشناسی ارشد ناپیوسته  محمدرضا پهلوان نژاد   مریم مکی 

پایان نامه ارشد و دکتری ادبیات با راهنمایی و مشاورۀ محمدکاظم کهدوئی

$
0
0

راهنمایی و مشاوره  پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی (دکتری و ارشد) 

  1 تحلیل کتابهای مجالس صوفیه  13/12/86 الهام گنج کریمی یزد : کهدویی، دکتر الهام‌بخش   

  2 عارفان برخلاف عرف  29/12/87 سمیه پیوستهیزد : کهدویی، دکتر ملک‌ثابت

  3 شرح گلشن راز اقبال لاهوری و مقایسة آن... 29/11/87 سیدمحمدهادی طباطبایی : کهدویی، دکتر دهقانی    

  4 سیمای آرمانی معشوق در منظومه‌های غنایی تا روزگار جامی  7/12/87 مریم بحرانی یزد: کهدویی دکتر امیدیان    

  5 بررسی مضمون عشق در سوانح العشاق و عبهر العاشقین  30/7/87 لاله آشنا یزد کهدویی دکتر ملک‌ثابت   

  6 نقدو بررسی شخصیت‌ زن در رمانهای منتخب علی محمد افغانی  17/7/88 مرضیه شیروانی یزد : کهدویی، دکتر فلاح  

   7 تحلیل و بررسی سفرنامه‌های منظوم حج در ادب فارسی  27/7/87 فرشته غلامرضایی‌ نژاد یزد ملک‌ثابت کهدویی  

   8 بررسی ویژگی‌های سبکی داراب‌نامه بیغمی     26/11/87 صدیقه پاک‌ضمیر یزد: ‌الهام‌بخش، کهدویی   

  9 صور خیال در غزلیات وصال شیرازی  28/7/87 احمد جمشیدی یزد: ملک‌ثابت، کهدویی

  10 بررسی و تحلیل جهان‌بینی حلاج و زبان سطح در آثار او   2/4/88 آرزو ابراهیمی دینانی یزد: جلالی، کهدویی  

    11 بررسی موسیقایی غزلهای بیدل دهلوی: زمستان 89 مهدی کمالی(دکتری) یزد: کهدویی الهام‌بخش  جلالی    

     12. نقد و تحلیل آثار شیخ احمد جام ژنده پیل: 91/2/13، امیرحسین مدنی(دکتری) یزد:کهدویی، ملک ثابت، جلالی

13. بررسی آثار منظوم ملااحمد نراقی: 88/12/15 منا شوشتری، کهدویی، دکتر ملک‌ثابت

14.تحقیق در رؤیاهای عارفان: 88/12/18، اکرم هدایتی شاهدی، کهدویی، ملک ثابت

15. بررسی خاطره نگاری دفاع مقدس، با نقد و تحلیل کتاب «دا»: 90/7/30 زهرا سرایی، کهدویی، ملک ثابت

16. بررسی تأثیر سبک خراسانی، بر قصاید سروش اصفهانی:90/7/3 فاطمه عابدینی، کهدویی، الهام بخش

17. بررسی اشعار منوچهر آتشی، بر اساس نقد چهارجانبه: 90/7/18 بشیر علوی، کهدویی، جلالی

18. تصحیح انتقادی مثنوی خداوندنامۀ ملک الشعرا صبای کاشانی، از بعثت تا غزوۀ اُحد:حمیدرضا نفر، 90/12/15 کهدویی، ملک ثابت

ایزدان و ایزد بانوان در اساطیر ایران باستان

$
0
0

ایزدان و ایزد بانوان در اساطیر ایران باستان

 

آدا:به معنى پاداش اخروى. ایزد بانوى موکل بر توانگرى و همکار اشى و احتمال دارد نام دیگر ایزد اشى باشد .

 

آذر ایزد ، آتش ، آتر ، آتور یزد :پسر اورمزد ، مایه خوشى اورمزد است . ایزد نگهبان آتش . او براى از میان بردن دروغ و نگهبانى از آفریدگان به وجوده آمده است . راهنمای ارداویراف در دیدارى از بهشت و دوزخ . یکى از همکاران اردیبهشت ، گل آذرگون مختص اوست ، واسطه ى نزدیکى به درگاه اورمزد است ، قابل قیاس با آگنى در اساطیر هند.

 

آذرفرنبغ :از همکاران آذرایزد است . هنگامى که روان پرهیزگاران براى عبور از پل چینوت به سر پل می رسند ،  او خود را به آنجا می رساند ، تاریکى را می راند و پل را براى عبور روشن می سازد .

 

آریامن ، ایرمان ، ایریمن :  با لقب ایشیه یعنى گرامى ، به معنای همراه و دوست . ایزد ازدواج ، آورنده ى درمان و داروهاى شفابخش و مایه ى آرامش است . او پیش از رستاخیز به همراه اردیبهشت براى نابودى دیو آز به زمین می آید . در پایان جهان نیز همراه آتش ، فلزات نهفته در کوه ها را می گدازد تا با گذار از آن رودخانه ى گداخته همه ى آفرینش تطهیر شود . نخستین پزشک . آرزو را بر آورده می سازد و همه ى جادوانو پرى ها را بر می اندازد . به مفهوم احساس محبت به خویشاوندان و افراد قبیله است که فرد به هنگام لزوم از آنها انتظار مهمان نوازى و پشتیبانى دارد . او یار و یاور مردمان است و می تواند هر یک از از 99999 بیمارى را که مردمان می توانند به آن دچار شود را درمان کند . در آخر زمان زمان براى نجات بشریت از بیمارى و بدى و شقاوت به سوشیانت ها یارى می رساند . در روز رستاخیر به هنگام آزمون بزرگ جدا سازى نیکوکاران از بدکاران ، با فلز گداخته آذر ایزد را کمک می کند .

آسمان :به معناى از جنس سنگ ، ایزد نگهبان آسمان . او آسمان را بر فراز زمین نگه می دارد و آن را چون جامه اى کبود پوشیده است. وظیفه ى او در اسارت نگه داشتن اهریمن و دیوهاست تا به گروسمان و روشنایى بى پایان راه نیابند. گیاه هوم سپید به این ایزد تعلق دارد .

آشتى ، آخشتى :ایزد صلح و دوستى ، صفت او پیروزمند است و از بالا حامى همه ى آفریدگان است. قابل قیاس با پاکس در اساطیر رومى .

آناهید، اردویسور آناهیتا :به معناى پاک و بدون آلودگى . ایزد بانویى زیبا ، بلند بالا ، زرین گیسو ، سپید بازو ، کمربند تنگ بر میان بسته ، سوار بر گردونه اى با چهار اسب باد و تگرگ و باران و ابر . بخشاینده ى آب ، پاک کننده ى نطفه ى مردان و زهدان زنان ، سبب جارى شدن شیر در پستان ها ، فراوانى گله و غلات . دارنده ى هزار چشمه و هزار رود . ایزد بانوى خرد ، زیرا از روزگاران کهن بین آبو خرد پیوندى آسمانى بر قرار بوده است . اردوى رودى اساطیرى است که از کوه هربرز به دریاى فراخکرت می ریزد و رودها آب آن را به سراسر گیتى می برند. در کنار هر یک از رودهایی که از فراخکرت جارى می شود کاخى هزار ستون با هزار دریچه ى درخشان براى او برپاست . جایگاه او خورشید است .  در نقش نگهبان آبها با علیین در اساطیر فینیقى و سَرَسوَتى در اساطیر هند قابل قیاس است. آناهیتا آراسته به جواهرات ، تاجى زرین به شکل چرخ بر سر دارد که صد گوهر نورپاش بر آن نصب است و نوار هاى پرچین از آن آویخته . طوقى زرین بر گردن دارد و گوشواره های چهارگوش در گوش کرده است. کفشهاى درخشان را با بندهاى زرین محکم به پا بسته ، جبه اى از پوست سى سگ آبى که مانند زر و سیم می درخشد در بر دارد . نیلوفر گل مخصوص اوست . برخى از تاریخ نویسان یونانى او  را ونوس ایران دانسته است .

آناهیتا، نگهبان آب ها:

آب یکی از چهار اخشیجان همواره برای آدمی قابل احترام بوده و هست و از آن به عنوان مایه حیات نام برده اند. در ایران باستان و در اندیشه های مزدیسنایی پس از آتش آب گرامی ترین عنصر بوده و تحت نگهبانی «اردیسور اناهیتا».

اناهیتا همچنین در لغت به معنی رود قوی پاک یا آب توانای بی آلایش است. نام این الهه بارها در کتیبه های هخامنشی تکرار شده است و برای آن در نقاط مختلف کشور معابد و مجسمه هایی ساخته بودند.

واژه آبان هم برگرفته از آپ اوستایی و پهلوی است و آبان در واقع نمودار ایزد بانوی بزرگ، آناهیتا، است و پنجمین یشت اوستا، آبان یشت، در واقع متعلق به همین ایزدبانو است که دارای ۳۰ کرده و ۱۳۳ فقره است.

آبان در تقویم اعتدالی خورشیدی برابر با هشتمین ماه سال و دهمین روز از هر ماه شمسی است.

اپم نپات ، آبان ناف ، برز ایزد ، برج ایزد :به معناى نوه ى آبها . ایزد مأمور پخش آبها . از همکارن آناهیتا . به معناى زاده ى آب یا فرزند آب است . لقب او شیدور و تیز اسب است . او شورشها را در هم می کوبد و فرماندهان مملکت ها را تقویت می کند . یکی از وظایف او نجات دادن افرادى است که گرفتار امواج دریا است .

اِرِث ، رس :ایزدبانوى عدل و انصاف . معمولا با اشى و چیستا همراه است . او خوب بالاست و چرخهاى گردونه اش خروشنده است .

اردا فَروَرد :ایزد همکار تیشتر که در باران سازى به او کمک می کند . وظیفه ى پیمانه گرى به عهده ى اوست . او با اپم نپات همکارى می کند تا بهمن و هوم بتوانند به تیشتر کمک کنند .

اردیبهشت ، اشه وهیشته :به معناى بهترین راستى و پرهیزگارى است . سومین امشاسپند . نمودار راستى ، پاکى ، تقدس . او نگهبان آتش است . وظیفه او این است که اجازه ندهد دیوان و روان بدکاران را در دوزخ بیش از گناهى که کرده اند مجازات کنند . نخستین آفریده اى است که اورمزد را خدا خواند . او راه چینوت پل را براى نیکان فراخ  می کند . همکار آذر، سروش و بهرام است . دیو خشم و اندر دشمنان اویند . مرزنگوش گل مخصوص اوست .

ارشتاد :ایزد بانوى دادگرى . ملقب به نیک . او راهنمای مینویان و جهانیان است . او به همراه زامیاد در روز واپسین روانها را به پله ى ترازو می گذرانند . او فزاینده و پروراننده ى جهان است . همکار امرداد امشاسپند است . آلاله گل مخصوص اوست .

ازویتى :به معناى فراوانى . فرشته ى که وظیفه دارد وسایل پرورش و تهیه ى خوراک را براى مردم فراهم نماید . قابل قیاس با اوپس در اساطیر یونان .

استرت :به معناى نلغزیدنى و نیفتادنى . برخى او را از ایزدان می دانند اما درباره ى وظایف او اطلاعاتى در دست نیست .

اسنیه ، ایر :ایزد موکل بر روز و تقسیمات آن .

اشى ، اششونگ ، ارشونگ ، ارد ، اهریشونگ ، اهلشونگ :ملقب به ونگهو ( نیک ) . ایزد بانوى ثروت و توانگرى . او نیکو و درخشان و زیبا و خوش اندام و برومند و راست بالا و کمربند بلند بسته و آزاده و مغلوب نشدنى توصیف شده است. در روز واپسین ، پاداش کار نیک و پاد آفره کارهاى بد به دستیارى او داده می شود. او همکار سپندارمذ است. در رزم به دلاوران یارى می رساند و به مردم فر نیک می بخشد . گل همیشه بهار متعلق به اوست . خواهر امشاسپندان و دختر سپندارمذ هم نامیده می شده است .

امرداد ، امرتات :به معناى بى مرگى و جاودانگى مى باشد. از کمال و رسایى حاصل شده جاودانگى و بى مرگى و ابدیت بدست مى آید و کمال باید جاویدان باشد و گرنه کمال خوانده نمى شود پس رسایى و جاودانگى از آن پرتوهاى خدایى است که ما را به خواست خود مى رساند و این کمال جاودانه است که ما را به وصال خدا مى رساند و در جهان گیتایى این امشاسپند نگهبان و پریستار گیاهان مى باشد. رشن ، ارشتاد و زامیاد از همکاران او هستند و گل چمپک به او اختصاص دارد .

امویمن :به معناى گزند نیافتنى . برخى او را از فرشتگان می دانند اما اطلاعاتى در مورد وظایف او در دست نیست .

اَمَه :ایزد نیرو و قدرت که با صفت خوش اندام و زیبا تعریف شده است .

اندرماه :فرشته اى که نگهبان اول ماه و به روایت دیگر نخستین پنج روز ماه است .

انغران ، انارام :ایزد مینوى روشنایی بی پایان است . او به صورت خانه اى گوهر نشان از یاقوت سفته توصیف شده است . مرو اردشیران گلى است که به او تعلق دارد .

اوپرتات :به معنى برترى و زبردستى . همراه با ایزد بهرام و امه می آید . او شکست دهنده است .

اوپمن ، اوپه نیا :ایزد آئین و سنت کهن . با صفت دیر و بلند همراه است . همراه با مانسر سپند و داد و دین مى آید .

اوزیرین :به معنى سپرى شدن روشنایی . ایزد موکل بر بعد از ظهر .

اوشهین ، اوش بام :ایزد موکل بر صبحگاه ، هنگامى که نور خورشید دیده می شود اما هنوز خورشید به چشم نمی آید . وظیفه ى او به هوش داشتن مردمان است . از همکاران آناهیتا محسوب می شود . قابل قیاس با اوشس در اساطیر هند .

ائیبى گیه :فرشته ى نگهبان زندگى و همکار ائیوى سروثریم .

ائیوى سروثریم :یکى از ایزدان موکل بر گاه هاى روز .

برج ، برجیه :ایزد موکل بر حبوبات و افزاینده ى دانه . همکار اوشهین است.

بهرام ، ورثرغنه ، ورهرام:به معناى کشنده ى اژدها و پیروزگر . ملقب به درفش دار ایزدان . ایزد جنگ و پیروزى . بنا به روایتى هفتیمن امشاسپند است زیرا پس از حمله ى اهریمن به  گیتى ، امشاسپندان نتوانستند اهریمن را در بند کنند اما بهرام او را گرفته و به نزد اورمزد آورد سپس به دستور او اهریمن را معلق در دوزخ آویخت . بهرام به ده شکل ظاهر می شود :

باد تند ، گاو نر ، اسب سفید ، شتر سرمست ، گراز تیز دندان ، مرد پانزده ساله ى روشن مرغ وارغن ، گوسفند نر ، بز دشتى نر ، مرد درخشان کارد در دست . در رتبه و مقام برابر با سروش است. همکار اردیبهشت و از ایزدانى است که ارداویراف را بعد از گذشتن از چینوت پل همراهى می کند . سیسنبر یا سنبل گیاه مخصوص اوست . او به صورت گرازى خالدار با پاهاى آهنین و دندانهاى تیز و چنگال هاى آهنین و اعصاب آهنین و دم و چانه ى آهنین و غضبناک و قوى پیشاپیش مهر حرکت می کند . قابل قیاس با آنهور در اساطیر مصر و آرس در اساطیر یونان و مارس در اساطیر روم است.

بهمن ، وهومنه ، وهومن :نخستین امشاسپند . پسر اورمزد . داور روز جزا . نگهبان مردم و چهارپایان. او ارداویراف را به پیشگاه اورمزد می برد و روان اشو زرتشت را به هنگام خواب نزد اورمزد می برد . ایزدان ماه ، گوشورون ، رام همکار بهمن هستند و اکه من رقیب اوست . یاسمین سپید گل متعلق به اوست .

پارندى :ایزد بانوى نگهبان گنج و ثروت . به معناى نعمت و برکت . ملقب به گردونه سوار . همیشه همراه ایزد بانوى اشى می آید .

پئوروتات :ملقب به نیرومند . ایزد پیشروى و پیشوایی . همکار اشى و چیستى .

توشنامیتى :ایزد بانوى خموشى اندیشمندانه . برخى او را با آرمئتى یکى می دانند . براى ستایش اورمزد از او یارى می جویند .

تیشتر ، تیر :ایزد باران . ستاره ى مظهر او شباهنگ ( شعراى یمانى ) است . نگاهبان همه ى ستارگان . او هر سال مخزن باران را که در در دریای فراخکرت است باز می کند و براى این کار ابتدا باید بر اپوش دیو چیره شود . او به پیکره ى اسبى سپید ، زرین گوش ، زرین دم و زرین سم است . سه بار با اپوش می جنگد و هر بار به پیکرى در می آید : جوانى زیبا و روشن چشم و پانزده ساله ، گاو زرین شاخ ، اسبى سپید . قابل قیاس با عنات ایزد بانوى فینیقى.

ثوش ، ثواشا :ایزد سپهر ، همراه مهر ، ملقب به خود آفریده . به معناى تند و چالاک . او نیکویی می بخشد و پادشاهى می دهد .

چیستا :ملقبه به دارنده ى راه هاى خوب ، خوب رونده و بسیار راست . ایزد بانوى راه و طریق . ایزد بانویی که می آموزد باید از کدام راه رفت . به همین سبب به ایزد بانوى علم و دانش نیز شناخته می شود . او کسى است که به راهرو نیروى طى طریق را می بخشد . بعدها وظایفش به دو ایزد کوچکتر چیستى و دین سپرده شد . او سپید پوش است و در طرف چپ مهر می تازد . قابل قیاس با آتنا در اساطیر یونان و مینرو در اساطیر رومى .

چیستى :ایزد بانوى معرفت و یکى از جلوه هاى چیستا .

خرداد ، هئوروتات ، هوردت ، خوردت :یکی از امشاسپندان . نگهبان آب . همیشه همراه امرداد می آید . دشمن او تریر است . تیشتر و فروردین و باد همکاران اویند . گل سوسن مختص اوست .

خورشید ، هورشید :صفت او تیز اسب است . او چشم اورمزد محسوب می شود . یکى از وظایف او پاکیزه کردن چیزهاست . با ورود او دیوان و ستمکاران نابود می شوند . همکار شهریور است . گل مرو سپید متعلق به اوست . قابل قیاس با شمش در اساطیر میان رودان و سوریا در اساطیر هند و هلیوس در اساطیر یونان.

داموئیش اوپمن :فرشته ى موکل بر نفرین پاکان و نیکوکاران . از همکاران مهر است و به شکل گرازى خالدار و تیز چنگ جلوى مهر می رود و راه را براى مهر آماده می کند تا به راحتى در آسمان حرکت کند .

دوراسپ ، گوش ایزد :دارنده ى اسب درشت و سالم است . ایزد نگهبان چارپایان . او کسى  است که چارپایان کوچک و بزرگ و نیز بچه ها را سالم نگاه می دارد . قابل قیاس با پالس در اساطیر یونانى .

دروتات :ایزد موکل بر تندرستى و سلامتى . قابل قیاس با گولا و نین کاراک در اساطیر میان رودان و اشمون در اساطیر فینیقى و سالوس در اساطیر رومى و هى ژى در اساطیر یونان .

دهمان آفرین :فرشته ى درود و ستایش . مالى که با کوشش و درستکارى جمع شود تحت نظارت دهمان آفرین است . در هزاره ى اوشیدر ملکوس دیو چهر را از میان بر می دارد . اوستایش و نیایش مردمان را جمع می کند و برابر با ارزش آن به مردم پاداش می رساند .

دهیو :ایزد موکل بر ایالت و همکار اوزیرین .

دین ، دئنا :ایزد بانوى کیش زرتشتى به معناى وجدان یا بینش درونى . او خواهر اشى و فرزند اورمزد و سپندارمذ است . برادران او سروش و رشن و مهر هستند . دین سرور زنان است و محافظ قلم . گل صد برگ مختص به اوست . در سر پل چینوت ، دین به صورت عملکرد انسان در طول زندگى در می آید و به فرد ظاهر می شود . اگر انسان در مدت زندگى کار نیک انجام داده باشد و درستکار به حساب آید دین به صورت دخترى جوان و زیبا و خوشبو و پانزده ساله بر او ظاهر شده و دست او را می گیرد و از پل رد می کند .اگر در مدت زندگى انسانى ستکار و دروغگو و بدرفتار بوده باشد دین به صورت عجوزه اى زشت و بدبو ظاهر می شود و فرد را به دوزخ می اندازد .

راتا :فرشته ى داد و دهش و فدیه . صفت او دور بیننده است . دستگیرى از مستمندان مایه خشنودى راتا است .

رام ، رامش ، رامن :ایزد حرکت ملایم و آرامش و امنیت و به معنى سازش و شادى است . صفت او بخشنده ى کشتزار خوب است . او رام بخش آفرینش و در نوشته هاى پهلوى با ایزد هوا یکى شده است. همکار بهمن امشاسپند است . گل خیرى زرد مختص اوست.

رپیتوین  ، ربیهوین:ایزد موکل نیمروز و فصل تابستان . همکار فردات فشو و زنتوم است . به هنگام حمله دیو زمستان به زیر زمین پناه می برد و آبها را گرم نگه می دارد تا گیاهان نمیرند .

رتوبرزیت :ایزد موکل بر شش گاه گاهنبار .

رسستات :ایزد بانوى رحم و مروت و عموما همراه ارث و چیستا و اشى است .

رشن ، رشنو :به معنى دادگر و عادل . او ایزد دادگرى است . از یاران سروش و مهر است . در سمت چپ مهر قرار دارد . او بر ضد دزدان و راهزنان است. هیچ کجاى جهان نیست که وجود نداشته باشد . یکى از داوران روز جزاست و ترازوى اعمال را در دست دارد . همکار امرداد است و گل نسترن از آن اوست . قابل قیاس با جهوتى در اساطیر مصر و درمه در اساطیر هند .

زامیاد :ایزد زمین و صفت او نیک کنش است . در سر پل چینوت بعد از آنکه رشن اعمال مدم را سنجید به اتفاق ارشتاد آنها را در ترازو می گذارد . همکار امرداد است و گل بانو اسپرم از آن اوست .

زرتشتوم :ایزد نگهبان پیشوایان دینى و همکار ائیویسروثرم است .

زنتوم :ایزد موکل بر ناحیه .

ساونگهى :ایزد نگهبان چهارپایان بزرگ معمولا همراه ویسیه می آید  و همکار هاونى می باشد .

سپندارمذ ، سپنته آرمئتى ، اسفند :پنجمین امشاسپند  به معنى فداکارى مقدس یا آرامش افزاینده . مظهر بردبارى و فروتنى ست نگهبان زمین می باشد . این بانوى امشاسپند وظیفه دارد زمین را خرم و آباد و بارور نگهدارد . آناهیتا ، دین ، اشى و مانسرسپند همکار اویند . روز مخصوص او یعنى پنج اسفند روز بزرگ داشت زنان است که به آن مزدگیران می گویند و مردان به زنان هدیه می دهند . گیاه او فرنجمشک است . قابل قیاس با کادى در اساطیر میان رودان و دمتر در اساطیر یونان و تلو در اساطیر رومى است .

 

سپنتامینو ، سپنته مینو ، سپند مینو : به معناى خردافزاینده یا روح مقدس و نیک مى باشد که پرتو آفرنندگى خداى دانا است و از همین آئین است که آفرینش و هر چه در آن است ، پدید آمده و مى آید و روى به افزایش و گسترش و پیشروى دارد . برخى سپنتا مینو را یکى از امشاسپندان می دانند .

سرذ :ایزد موکل بر سال .

سروش :به معنى شنوا . ملقب به تن فرمان و فرو کوبنده ، دلیر ، چالاک ، نیرومند و گستاخ . ایزد اطاعت و انظباط . ایزد نیایش و بازدارنده ى نیروهاى بدى و شقاوت . گردونه ى او را چهار اسب روشن و درخشان و بی سایه با سم هاى زرین کوب می کشند . همکار مهر  ورشن و و اشى است . یکی از راهنمایان ارداویراف در سفر به جهان دیگر . دیو خشم بزرگترین دشمن اوست که سر انجام در آخر زمان به دست سروش کشته می شود . او نگهبان جهان است . در نوشته هاى جدید زرتشتى پیک ایزدان خوانده شده و در برخى از منابع هفتمین امشاسپند است . هر کسى که ثواب او از گناهش بیشتر باشد سروش اهلو دست او را می گیرد و به هبشت مى برد . جایگاه او بالاى کوه هربرز دائتى ست و در بارگاهى هزار ستون و ستاره نشان است . خروس پرنده ى اوست . وقتى که سه قسمت از شب می گذرد ایزد آذر ، سروش را به یارى می خواند تا مبادا آتش خاموش شود او نیز خروس را بیدار می کند تا بانگ بردارد و مردم را به نماز اشا بخواند . نگهبان روان مردمان در سدوش ( سه شب نخست مرگ ) است.

سوک :ایزد بانوى سلامتى ، خوشى و ترقى و ملقب به دور بیننده و از همکاران مهر می باشد . هر نکیى که از ایزدان به مردمان می رسد نخست به سوک منتقل می شود و او آن را به ماه  می دهد و ماه به آناهیت و آناهیت به سپهر و سپهر به جهان ارزانى می کند .

سیاوش :به معنى اسب سیاه . ایزد کشاورزى و گیاهان که مرگ او و سفرش به جهان مردگان باعث به وجود آمدن پاییز و زمستان و زندگى دوباره اش باعث به وجود آمدن بهار و تابستان می گردد . پرستندگان سیاوش در سوگ کشتن وى ، تمام بدن را سیاه کرده و عزادارى می کرده اند و به هنگام زنده شدن دوباره اش ، فردى که تمام بدنش رات سیاه کرده و نماد جهان مردگان بود جامه ى قرمز پوشیده ( حاجى فیروز ) و مژده ى بازگشت سیاوش و بهار را به جهانیان بالغ می کرد . قابل قیاس با دموزى در اساطیر میان رودان و آدونیس در اساطیر یونان و هوروس در اساطیر مصرى .

شهریور ، خشتر وئیریه :به معناى بهترین شهریارى یا شهریارى خدایى مى باشد و آن وضعى از جهان است که مردم از روى اندیشه نیک و خرد روشن خود برگزینند و با گفتار و کردار نیک دست به دست هم داه و دل به دل هم بسته و آن را به وجود آورند در عالم مینوى نشان قدرت ، سلطنت و شوکت خداوند و در جهان گیتایى حمایت کننده و نگهبان سنگ ها و فلزات مى باشد . دشمن ساوول و همکار خورشید و مهر و آسمان و انغران است . وظیفه ى او ایجاد عدل و داد در دل پادشاهان است . شاه اسپرم ( ریحان ) گیاه اوست .

فردات فشو :به معناى پرورنده ى چهارپایان و ایزد نگهبان چهارپایان کوچک است . او از همکاران رپیتوین است .

فردات ویر :به معنى پروراننده ى مردان . ایزدى است که به افزودن نوع بشر گمارده شده است .

فردات ویسپم :به معناى پروراننده ى همه چیز . ایزد موکل بر رستنها . او نگهبان زندگان است . از یاران ائیوى سروثریم است .

فرشاتى :ایزد مظهر رضایت .

گوش تشن :یعنى کسى که با دستان خویش گاو را می سازد یا کسى که زندگى را می سازد . ایزد سازنده ى و موجد جانوران مفید است .

گوشورون ، گوش :به معناى روان گاو یا روان آفرینش . ایزد نگهبان چهارپایان . مظهر روان همه ى جانوران سودمند . در اصل روان گاو یکتا آفریده بوده است و گروهى آن را روان آفرینش دانسته اند .

مانسرسپند ، مانترسپند :یعنى کلام مقدس و گفتار ایزدى . ایزد موکل بر نیایش .

ماه ، ماونگهه:یکى از ایزدان آئین زرتشتى . او حامل نژاد چارپایان است . ابرها را به زمین می فرستد و گرما بخش و سودمند است . همکار بهمن امشاسپند می باشد . گل مخصوص او نرگس است . قابل قیاس با سین در اساطیر میان رودان و سلنه در اساطیر یونان .

ماهیه :ایزد موکل بر دوازده ماه سال .

مرژدیک :ایزد رحم و شفقت . او غمخوار بیچارگان و درویشان است .

مهر ، میتره ، میترا ، میثره :به معناى پیمان . ایزد فروغ و روشنایی ، نگهبان عهد و پیمان و فرشته ى جنگ . ملقب به دارنده ى دشتهاى فراخ . او پیش از خورشید ظاهر می شود . هزار گوش و ده هزار چشم دارد . جایگاه او بالاى کوه هربزر است . او در بجى بلند ایستاده و همیشه بیدار و مراقب مردمان است . مهر زره ى زرین بر تن و کلاه خود بر سر دارد ، سپرى سیمین به دوش افکنده و گرزى گران در دست دارد و سوار بر گردونه اى زرین با چرخ هاى بلند درخشان است که چهار اسب سپید تندرو و بدون سایه که سم هاى جلوى آنها زرین و سم هاى عقب آنها سیمین است آن را می کشند گردونه ى مهر تشکیل شده از آب ، باد ، آتش و خاک . مهر سوار بر این گردونه گرد جهان می گردد . در گردونه ى او یک هزار تبرزین پولادین ، یک هزار تیغ ، یک هزار گرز آهنین و فلاخن موجود است . ایزدان بهرام ، سروش ، رشن ، ارشتاد ، پارند ، اشى ، رام همراه اویند . در روز واپسین به همراه رشن و سروش روان درستکارن را بر سر پل چینوت از دست دیوان نجات می دهد . گل مخصوص او بنفشه است .

نریوسنگ:به معنى کلام مردانه . ایزد دعا . او با آتشى در ارتباط است که مردم جلوى او ایستاده و نیایش می کنند . بسیار زیبا و همکار سروش است . پیام آور ایزدان است . در آخر زمان به همراه سروش سام ( کرشاسپ ) را از خواب بیدار می سازد تا ضحاک را که بند رسته است را نابود سازد . او نطفه اشو زرتشت را به آناهیتا می سپارد تا از آن نگهدارى کند . در ضمن هنگامى که نطفه ى گیومرته بر بر زمین ریخت دو سوم آن را نریوسنگ نگهدارى کرد تا بعدها مشى و مشیانه از آن به وجود آیند .

نمانیه :به معنى سکونت گاه . ایزد موکل و نگهبان خانه و سرا .

واى نیک ، اندر واى :ایزد باد ، هوا یا فضایى است که آفرینش سپنته مینو را از گناک مینوک جدا می سازد . این ایزد با ( شو ) در اساطیر مصر قابل قیاس است . در بامداد روز چهارم بعد از مرگ در سر پل چینوت به همراه سروش و بهرام و ایزدان دیگر می ایستد . او به هیأت مردى روشن و بلند است که کفش چوبین به پاى دارد . بادرنجبویه گیاه اوست . از همکاران خرداد است . قابل قیاس با بوره در اساطیر یونان و وایو در اساطیر هند .

وخش :ایزد نگهبان آب به ویژه رود جیحون یا سیر دریا .

ویزیدار دهشن :ایزدى که وظیفه ى او بخشیدن قدرت تشخیص است .

ویس ، ویسیه:نام ایزد پاسبان ده و از یاران ساونگهى و هاونى است .

هامورتن :ایزد بانوى شجاعت که همراه مهر مى باشد . قابل قیاس با نریو در اساطیر رومى .

هاونى :ایزد نگهبان بامداد تا نیمروز . همکار ساونگهى و ویسیه است .

هدیش :ملقب به دارنده ى کشتزارهاى خوب ، فراوانى غله . ایزد خانه و سرا . در دوره ى ساسانى مینوى خانه نامیده شده و مسبب رفاه و محبت است . او به صورت یک پیک آسمانى نزد نخستین مرد و نخستین زن فرستاده شد تا نان آنها را برکت دهد .

هوجیاتى :به معنى زندگى خوب . فرشته اى است که آنچه براى یک زندگى خوب نیاز است ، به وجود می آورد . زندگى افزا و از همکاران ایئوى سروثریم مى باشد .

هوم :پسر اورمزد . جنگجوى بزرگى که اژدهاى شاخدار اسب اوبار و انسان اوبار را که زرد و زهرآگین بود ، می کشد . او براى سایر ایزدان فدیه نثار مى کند . اگر به هنگام قربانى ، بخشى از حیوان را به او تقدیم کنند ، می توانند از روان تقدیم کننده مراقبت کند . موبد ایزدان است . قابل قیاس با سئومه در اساطیر هند است .

 

منبع : کتاب فرهنگ الفبایی - موضوعی اساطیر ایران باستان نوشته ملیحه کرباسیان ( تهران، نشر اختران ، 1384 خورشیدی

تأثیر شعر در دگرگونی احوال و تصمیم‌گیری افراد

$
0
0

تأثیر شعر در دگرگونی احوال و تصمیم‌گیری افراد

چکیده:

 احمد بن عبدالله الخجستانی را پرسیدند که تو مردی خربنده بودی، به امیری خراسان چون افتادی؟ گفت: به باد غیس در خجستان روزی دیوان حنظله باد غیسی همی خواندم، بدین دو بیت رسیدم:

مهتری گر به کام شیر دراست  

 شو خطر کن زکام شیر بجوی
یا بزرگی و عزّ و نعمت و جاه       

  یا چو مردانت مرگ رویاروی

داعیه در باطن من پدید آمد که به هیچ وجه در آن حالت که اندر بودم، راضی نتوانستم بود، خران را بفروختم و اسب خریدم، و از وطن خویش رحلت کردم و به خدمت علی بن اللیث رسیدم ...
]
تا اینکه [ دست از طاعت صفاریان باز داشتم و خواف را غارت کردم و به روستای بُشت بیرون شدم، و به بیهق درآمدم. دو هزار سوار بر من جمع شد. بیامدم و نیشابور بگرفتم، و کار من بالا گرفت و ترقی همی کرد تا جمله خراسان، خویش را مستلخص گردانیدم. اصل و سبب این دو بیت شعر بود


 

 .. . )چهار مقاله، نظامی عروضی سمرقندی)

سرآغاز سخن، با نقل بخشی اندک از کتاب چهار مقاله بود که در آن دو بیت شعر سبب به امارت رسیدن یک نفر خربنده (خرکچی) شده بود.
آنچه در خصوص رودکی سمرقندی و قصیده بوی جوی مولیان وی و منقلب شدن امیر سامانی آمده، یا دربارۀ فرخی سیستانی و قصیده با کاروان حلّه وی خوانده‌ایم و می‌دانیم یا حکایت‌های اسکافی، صاحب بن عباد، یا دیگر مضامین و مفاهیمی که در کتاب‌های مختلف می‌خوانیم، در می‌یابیم که چگونه یک بیت شعر یا یک عبارت ساده می‌تواند به آن اندازه مؤثر باشد، به گونه‌ای که نظیر آن را هرگز نمی‌توان ایجاد کرد و یا با دیگر محرکه‌ها، برای شخص یا اشخاصی به وجود آورد.
این خاصیت شعر است و یا عبارت ساده ادبی که مربوط است به بخشی از علوم، با عنوان علوم انسانی و یا به قولی، علوم بشری، که شاید در چشم و نگاه بسیاری از عالمان علوم غیربشری هیچ می‌نماید و کسی آن را در حساب نمی‌آورد. در خانه هر مسلمانی کتاب قرآن و دیگر کتب مربوط را می‌توان دید. دیوان حافظ را در کنار قرآن کریم، روی تاقچه می‌گذارند و یک غزل آن را تیمّناً سر آغاز کار می‌دانند و روح و جانشان را با خواندن و شنیدن آن طراوت و لطافت می‌بخشند و آرامش خاطر می‌یابند و بر همان حال و آرامش تصمیم میگیرند و خشم خویش فرو می نشانند.‌
در این مقاله کوشش خواهد شد تا نمونه‌هایی از تأثیر علوم انسانی، و به طور جزئی‌تر ادبیات فارسی، در امور مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های مربوط به آن بیان شود.

کلمه های کلیدی:

مدیریت

علوم انسانی

شعر

ادبیات

تصمیم‌گیری

 

مقدمه:
از قدیمی‌ترین کتبی که در شمارش علوم تألیف شده، می‌توان از احصاء العلوم فارابی (تألیف قبل از 339ﻫ .) نام برد که در5 فصل تدوین شده است:
1. علم اللسان  2. علم منطق   3. علم تعالیم (ریاضیات مثل عدد، هندسه، مناظر یا بصریات، نجوم تعلیمی، علم موسیقی و فروع مهم آن، علم رفع و جراثقال و علم حیل)   4. علم الهی  5. علم مدنی (علم اخلاق و سیاست) و علم فقه و کلام.
خوارزمی کتاب مفاتیح العلوم خود را بین سال‌های 367 تا 372ﻫ . تألیف کرد که شامل دو مقالت بود:
مقالت اول شامل 1. فقه  2.کلام  3. نحو  4. نویسندگی  5. شعر و عروض  6. اخبار
مقالت دوم 1. فلسفه  2. منطق  3. طب  4. ارثما طیقی یا عدد  5. هندسه  6. نجوم  7. موسیقی  8.حیل  9. کیمیا.
هر کدام از مقالات به تعدادی فصول تقسیم شده است.
ابوعلی سینا کتاب شفا را بین سال‌های 412-414 تألیف کرد که دایره المعارف گونه‌ای است در علوم منطق، فلسفه طبیعی، الهی و ریاضی. (مقدمه مفاتیح العلوم)
ابن خلدون مقدمه خود را بین سال‌های 776- 808 ﻫ . ﻕ نگاشت که ارزش جهانی یافت. وی در آغاز کار، فکر خود را روی بحث در زمینه معرفت تاریخی متمرکز کرده بود، سپس به تدریج به موضوع علم تاریخ یا فلسفه تاریخ پرداخته است و مبادی‌ای را پایه‌گذاری کرد که دامنه‌اش به فلسفه تاریخ و جامعه‌شناسی و اقتصاد و دیگر رشته‌های علمی کشیده شد. او در همان آغاز می‌گوید: علمی که قادر به توضیح سیر تکاملی تاریخ باشد، تنها علم «عمران» است. علمی که در ذات خویش مستقل است و موضوعش «تمدن انسانی» است و رخدادهای اجتماعی بطور کلی معرف آن است.  (دانشنامه ایران و اسلام، از مقدمه مفاتیح العلوم)
اگر به مشهورترین علوم مربوط به جامعه و خانواده نظری داشته باشیم که قدما نیز به آن توجه داشته اند، به سه رشته علم می رسیم که عبارت است از: علم اخلاق، سیاست مدن و تدبیر منزل.
دقت و عنایت به این علوم، نشان می‌دهد که هر سه در زمینه انسان‌سازی است و توأماً می تواند جامعه بشری را اعم از انسان و ویژگی‌های او، سیاست‌گذاری و اداره مملکت و حکومت‌داری، و امور مربوط به زندگی خانوادگی و روابط اجتماعی و ... را شامل شود و عدم توجه به آنها بدون شک اساس و بنیان خانواده و جامعه و اخلاق را از هم خواهد پاشید.
در طول تاریخ مدنیّت و شهر‌نشینی و تمدن، توجهی خاص به این علوم بوده است.(البته رادع و مانعی هم برای سایر رشته‌های علوم نبوده، بلکه توأماً برای ساختن جوامع به کار گرفته شده است).
در قرن حاضر، با ایجاد مدارس جدید و ورود به عرصه‌های مختلف فناوری‌های جدید، هجوم بی سابقه تاریخی برای ورود به رشته‌های علمی غیر ‌انسانی صورت گرفت و از آنجا که فراگیری آنها، در زمینه‌های ریاضیات محض و کاربردی، فنی و ... نقشی بسزا در ایجاد فنون و فناوری‌های نو  داشتند، اقبال مردم به آنها روز افزون شد تا جایی که علوم انسانی به فراموشی سپرده شد و مدیران جامعه و دست‌اندرکاران امور حکومتی و سیاست هم، بدون توجه به رشته‌های تحصیلی آنان  که ربطی به علوم انسانی و سیاست‌گذاری خرد و کلان نداشت. از همان افراد برگزیده شدند و برای خیلی‌ها ،پرداختن به علوم انسانی، کاری عبث و بیهوده می‌نمود، اما در همین روزگار شاهد توجه جوامع پیشرفته و دارای فناوری (اعم از شرق و غرب) به علوم انسانی هستیم که عدم توجه به آن را به منزله فروپاشی فرهنگ و تمدن و بنیان‌های اصیل اجتماعی دانستند و پس از یک دوره هجوم بی‌سابقه به علوم محض، عنایت خاص به علوم انسانی در دستور کار خاص آنان قرار گرفت.
در این نوشته کوتاه، نگارنده بر آن است تا نمونه‌هایی هر چند مختصر و گزیده که نشان از نقش یکی از رشته‌های علوم انسانی در جوامع بشری و سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های صاحبان قدرت است، بیان کند تا نشان دهد که هر علمی به جای خویش نیکوست و در ادبیات فارسی و شعر که در نگاه بسیاری از علم زدگان هیچ می‌نماید، تا چه اندازه می‌تواند کارساز باشد، و چه بسا که یک بیت شعر یا یک رباعی، یا یک عبارت ساده توانسته است منشأ بسیاری از تحولات اجتماعی قرار گیرد.
بر همگان روشن است که عامل و سبب نابینا ساختن هزاران نفر از مردم کرمان، به دست آغا محمد خان قاجار، همان شعارهایی بود که برای وی سردادند که: «آغا محمد خان شلخته (یا بخته) باید بری پا تخته، این هفته نه اون هفته » و همین اشعار کوتاه، هزاران چشم را از حدقه بیرون آورد.
نظامی عروضی سمرقندی، در کتاب مجمع النوادر یا چهار مقاله خود، در بیان ماهیت علم شعر و صلاحیت شاعر، نمونه‌هایی از بدیهه گویی شاعران را ذکر کرده که از طرفی باعث تصمیم و فرمان پادشاه بر امری بزرگ و خطیر شده و از طرف دیگر خود نیز اقبال‌ها یافته‌اند. بیان خلاصه و اشاره‌ای از آنها، بیانگر نقش علوم بشری و به ویژه زبان و ادب در جوامع بشری است.

 

رودکی و نصر بن احمد

 

 

نصر بن احمد سامانی با لشکر خود، زمستان در بخارا اقامت می‌گزید و تابستان به سمرقند و یا یکی از شهرهای خراسان می‌رفت. یک سال نوبت هری (هرات) بود. بهار در باد غیس (ولایت شمالی هرات) گذراند و باز هرات آمد که میوه‌های الوان داشت و یکصد و بیست نوع انگور، مهرگانش خوش بود و زمستانش با نارنج (ترنج) مازندران دلنشین و بهارش در غایت خوشی، گاه هرات و گاهی باد غیس، تا اینکه چهار سال به درازا کشید و لشکر ملول شدند و آرزوی خانمان درآنها به شدت پدید آمد، کسی هم جرئت نداشت پادشاه را از عزم خود که اقامت در آنجا بود، باز دارد؛ پس سران لشکر و مهتران ملک به نزدیک استاد رودکی رفتند که نزد پادشاه، احتشامی داشت و گفتند ما پنج هزار دینار، تو را خدمت کنیم اگر صنعتی بکنی که پادشاه از این خاک حرکت کند که دل‌های ما آرزوی فرزند همی برد و جان ما از اشتیاق بخارا همی برآید.  (چهار مقاله :32).
رودکی قبول کرد و چون مزاج امیر را می‌شناخت و می‌دانست که با نثر کاری از پیش نمی‌رود و در او اثری نمی‌گذارد، قصیده‌ای بگفت و به وقتی که امیر صبوح کرده بود، در آمد و به جای خویش بنشست و چون مطربان آرام شدند، چنگ به دست گرفت و در پرده عشاق (از پرده های موسیقی) این قصیده آغاز کرد:


بوی جوی مولیان آید همی                  بوی یار مهربان آید همی
ریگ آموی و درشتی راه او                     زیر پایم پرنیان آید همی
آب جیحون از نشاط روی دوست        خنگ ما را تا میان آید همی
ای بخارا شاد باش و دیرزی               میرزی تو شادمان آید همی
میر سرو است و بخارا بوستان         سرو سوی بوستان آید همی


چون رودکی بدین بیت رسید، امیر چنان منفعل گشت که از تخت فرود آمد و بی موزه (کفش) پای در رکاب اسب آورد و روی به بخارا نهاد و چنان‌که کفش‌های او را تا دو فرسنگ به دنبالش بردند تا آنجا به پای کرد و رودکی آن پنج هزار دینار مضاعف از لشکر بستد و گفته‌اند که رودکی در آن نوبت هنگام رسیدن به سمرقند، چهارصد شتر زیر بار و بند او بود. و این است حال یک ادیب علوم انسانی در 11 قرن پیش و عنایت و توجه یک پادشاه به شعر و علوم انسانی.  (چهار مقاله نظامی: 31-34)


فردوسی و محمود
آنچه باعث شد که فردوسی به دربار محمود راه یابد، قولی این است که وقتی «عنصری» و «عسجدی» و «فرخی» برای طبع آزمایی فردوسی هر کدام مصرعی گفتند و فردوسی مصرع چهارم را گفت، عنصری بر قدرت شاعری فردوسی آگاه شد و او را پیش سلطان محمود برد. آن چهار مصرع چنین است:


عنصری: چون طلعت تو ماه نباشد روشن   
عسجدی: مانند رخت گل نبود در گلشن
فرخی: مژگانت گذر کند همی از جوشن
فردوسی: مانند سنان گیو در جنگ پشن


و گفته اند سبب در خواست سلطان محمود برای سرودن شاهنامه ابیاتی بود که فردوسی سروده، از جمله:
«چو کودک لب از شیر مادر بشست    به گهواره محمود گوید همی»
و چون پس از سروده شدن شاهنامه ، سلطان محمود به ازای هر بیت به جای دینار ، دِرهم فرستاد، فردوسی نپذیرفت و در چند بیت او را هجو کرد، از جمله:


«اگر شاه را شاه بودی پدر        به سر بر نهادی مرا تاج زر
وگر مادر شاه بانو بدی            مرا سیم و زر تا به زانو بدی
چو اندر تبارش بزرگی نبود        نیارست نام بزرگان شنود»


همین ابیات بود که به سبب سرودن آن، محمود غزنوی قصد جان فردوسی کرد و فردوسی گریخته نزد والی طبرستان یا رستمدار رفت و چون سلطان محمود خبر یافت، به والی طبرستان نوشت که اگر فردوسی را به بارگاه نفرستد، ملک وی را زیر پای پیلان ویران خواهد کرد، و کلماتی که اسپهبد، والی طبرستان در حاشیه نامه سلطان نوشت و باز گردانید، باعث شد که سلطان از سر آن آزاد مرد در گذرد. و چون محمود به پادشاه دهلی نامه‌ای تهدیدآمیز نوشت، به خواجه حسن میمندی گفت: اگر جواب ناصواب آید، چه باید کرد؟ خواجه این بیت از شاهنامه خواند :


«اگر نه به کام من آید جواب        من و گرز و میدان افراسیاب»


سلطان را رقّتی پیدا شد و گفت: در حق فردوسی جفا کردم! پس شصت هزار دینار بر شتران بار کرده، با خلعت‌های خاصه به طوس فرستاد. اگر چه این زر و خلعت‌ها نیز به نوشداروی بعد از مرگ سهراب می‌مانست و زمانی به طوس رسید که فردوسی در گذشته و جنازه او را برای دفن می بردند، اما برای بیان اهمیت کلمه و کلام و ابیات شعر شاعران و نقش آن در پیدایی یک اثر ماندگار و دگرگونی احوال پادشاهان و تأثیر سخن در تصمیم های حکومتی آنان می تواند نمونه ای باشد. (تذکره حسینی :

244-246)

محمود و عنصری


 سلطان محمود در حالت مستی کارد به دست ایاز داد و گفت نیمی از زلفین خود را ببرد، و ایاز چنین کرد. محمود به خواب رفت و چون با وزش نسیم سحرگاهی هشیار شد، از شدت پشیمانی از کاری که کرده بود گاه برمی‌خاست و گاه می‌نشست و به شدت اندوهناک بود و کسی هم جرئت پرسیدن سبب آن نداشت. سرانجام علی قریب، حاجب بزرگ، نزد عنصری (شاعر دربار) رفت و خواست که نزد سلطان رود و علت جویا شود و سلطان خوش طبع گردد. عنصری پیش سلطان شد و ادب به جای آورد، سلطان خود به سخن آمد و گفت می‌بینی که ما را در این معنی چه افتاده است، چیزی بگو که لایق حال باشد. عنصری خدمت کرد و بر بدیهه گفت:


کی عیب سر زلف بت از کاستن است        چه جای به غم نشستن و خاستن است
جای طرب و نشاط و می خواستن است          کآراستن سرو ز پیراستن است


سلطان محمود با این دو بیتی چنان منفعل گشت و حال خوش بدو دست داد که فرمود تا جواهر بیاورند و سه بار دهان عنصری را پر از جواهر کرد و مطربان خواست و‌آن روز تا شب بدین دو بیت خوش بودند (چهار مقاله : 34 و 35).

فرخی و ملکشاه
فرخی سیستانی که شاعری خوش طبع بود، نزد مالکی بود که هر سال 200 کیله پنج منی غله و صد درم سیم (نقره) به او می داد. وقتی فرخی ازدواج کرد و خرجش بیشتر شد، نزد مالک رفت و طلب معاش بیشتر کرد که مالک نپذیرفت و او به دنبال محلی برای در آمد بیشتر بود. قصیده ای با مطلع:


«با کاروان حله برفتم ز سیستان              با حله تنیده ز دل بافته زجان»


سرود و عازم دربار امیر ابوالمظفر چغانی شد. خواجه عمید اسعد که کدخدای امیر بود، و شعر شناس، شعر فرخی را پسندید، ولی ظاهر آشفته و ژولیده و لباس پاره اش، وی را به شک انداخت، از درِ امتحان به او گفت که امیر در داغگاه است و آنجا جایی خوش است. شراب می نوشند و چنگ می‌نوازند و اسبان را داغ می‌کنند و به نشاط می‌گذرانند، قصیده‌ای در وصف آنجا بگو تا تو را پیش امیر برم. فرخی آن شب برفت و قصیده‌ای پرداخت و بامداد پیش عمید اسعد آورد، با مطلع:


«چون پرند نیلگون بر روی پوشد مرغزار       پرنیان هفت رنگ اندر سر آرد کوهسار»


خواجه عمید متحیر شد و کارها را رها کرد و فرخی را به نزد امیر برد. فرخی ابتدا با آوازی خوش ، قصیده «با کاروان حله برفتم ز سیستان» را خواند و امیر که خود شعر شناس بود، متحیر شد و پس از آن فرخی قصیده «داغگاه» را خواند که امیر رو به فرخی کرد و گفت: هزار سر کرّه آوردند همه روی سپید و چهار دست و پای سپید، هر چقدر توانستی بگیر، از آن تو باشد. فرخی خود را در میان گله افکند و گروهی را جدا کرد و به رباطی برد، که چهل و دو سر بودند. خبر که به امیر بردند، امیر خندید و دیگر روز او را بنواخت و همه کرگان را  بدو داد و خیمه و سه استر و پنج سراپرده و جامه پوشیدنی و ... بدو ارزانی داشت، همه به سبب دو قصیده بود.  (چهار مقاله: 36- 40)

معزی و ملکشاه
 مطلبی که نظامی عروضی در چهار مقاله آورده و ادوارد براون هم در تاریخ ادبیات نقل می‌کند و آن را از نظر اهمیت تاریخی با ارزش می‌داند، دو رباعی از امیر معزی است که ارتجالاً برای ملکشاه سلجوقی سروده و همان هم باعث نیل او به مقام ملک الشعرایی دربار بوده است. در ابتدا ، هنگامی که امیر الشعرا برهانی، پدر معزی می خواهد پسر را به ملکشاه بسپارد، چنین می‌گوید:


من رفتم و فرزند من آمد خلف صدق    او را به خدا و به خداوند سپردم


معزی حدود یک سال در خدمت پادشاه بوده ولی فقط چند بار او را از دور دیده و مقرری و حقوق هم برایش وضع نکرده‌اند. معزی نزد علاء الدوله امیر علی فرامرز که داماد ملکشاه بوده  می‌رود و عرض حال می‌دهد. امیر علی می‌گوید که سلطان ملکشاه نماز شام برای دیدن ماه  (عید رمضان) بیرون می‌آید، آنجا حاضر باش. پس از نماز عصر به سراپرده سلطان می‌رود، علاءالدوله هم وارد می‌شود و نزد ملکشاه می‌روند، در حالی‌ که از سراپرده بیرون می‌آمده و کمان گروهه‌ای (کمانی که در آن گلوله می‌نهند و رها می‌کنند) نیز در دست داشته است. معزی سلام می‌کند و پادشاه به ماه دیدن مشغول می‌شود. اول کسی که ماه می‌بیند سلطان است، شاد می‌شود و علاءالدوله به معزی می‌گوید که در آن ماه نوشعری بگو، و معزی بی‌درنگ می‌گوید:


ای ماه چو ابروان یاری گویی        یا نی، چو کمان شهریاری گویی
نعلی زده از زر عیاری گویی        در گوش سپهر گوشواری گویی


امیر علی او را تحسین می‌کند و سلطان هم می‌گوید: «برو از آخور هر کدام اسب که خواهی بگشا» که امیر علی اسبی را پیشنهاد می‌کند و می‌آورند، به قیمت سیصد دینار نیشابوری ارزش داشته، به کسان معزی می‌دهند. بعد با سلطان به مصلی می‌روند و نمازشان می‌گزارند و بر سر سفره می‌روند. باز امیر علی می‌گوید: ای پسر برهانی! در این تشریفی (هدیه‌ای) که خداوند جهان فرمود، هیچ نگفتی! حالی دو بیتی بگو. معزی برمی‌خیزد و ادب به جا می‌آورد و این دو بیت می‌گوید:


«چون آتش خاطر مرا شاه بدید               از خاک مرا بر زَبر ماه کشید
چون آب یکی ترانه از من بشنید             چون باد یکی مرکب خاصم بخشید»


علاءالدوله تحسین می‌کند و به همین سبب سلطان هزار دینار به معزی می‌بخشد. علاءالدوله می‌گوید که جامگی و اجراش (حقوق و مزایای فرخی) نرسیده است، سلطان دستور می‌دهد که همه را بپردازند، و بعد می‌گوید او را به لقب من باز خوانید و لقب سلطان، «معزالدنیا و الدین» بوده، همان‌ گاه امیر علی او را «خواجه معزی» می‌نامد و سلطان می‌گوید: «امیر معزی» و فردا ظهر هزار دینار به او می‌بخشد و هزار و دویست دینار نیز جامگی و برات. و پس از رمضان هم «معزی» ندیم سلطان می‌شود و اقبال او هر روز در ترقی روی می‌دهد. (تاریخ ادبیات ایران، فردوسی تا سعدی: 59- 63 و چهار مقاله نظامی عروضی: 40 - 43)
آنچه که باعث چنین انگیزه ای گردید و پادشاه را چنان برانگیخت که مال و زر را ببخشد و شاعری فراموش شده را «امیر» بنامد و ندیم خود سازد، چیزی نبود جز دو رباعی که معزی آن را بجا و به هنگام و بربدیهه سرود.



خجستانی و شعر حنظله
داعیه‌ای که در احمد بن عبدالله الخجستانی پدید آمد و او را از خربندگی به طغیان علیه حکومت صفّاری واداشت و به امارت خراسان رساند، در حالی‌ که به هیچ وجه در آن حالت نبود، همان دو بیت معروف از حنظله باد غیسی بود که:


«مهتری گر به کام شیر دراست        شو خطر کن زکام شیر بجوی
یا بزرگی و عز و نعمت و جاه              یا چو مردانت مرگ رویاروی»
(چهار مقاله: 26- 27)


و این ابیات تنها چند واژه ساده‌ای است که بعد از هزار سال هنوز هم برای هر ایرانی و پارسی زبان مأنوس و قابل فهم است، هرچند از نظر متون  و تخیلات شاعرانه نیز ویژگی خاص ندارد.
به قول صاحب چهار مقاله، «کاراحمد بن عبدالله، به درجه‌ای رسید که به نیشابور یک شب سیصد هزار دینار و پانصد سر اسب و هزار تا جامه ببخشید و امروز در تاریخ، از ملوک قاهره، یکی اوست. اصل آن دوبیت شعر بود و در عرب و عجم امثال این بسیار است.» (چهار مقاله: 27)
و به قول همو، بسا مهتران که نعمت پادشاهان خوردند و بخشش‌های گران کردند و براین شعرای مُفلق سپردند که امروز از ایشان آثار نیست و از خدم و حشم ایشان دیّار نه، و بسا کوشک‌های منقش و باغهای دلکش که بنا کردند و بیاراستند که امروز با زمین هموار گشته است، منصف گوید:


«بسا کاخا که محمودش بنا کرد        که از نعمت همی با مه مِری کرد
نبینی زان همه یک خشت برپای        مدیح عنصری مانده است بر جای»
(همان: 28- 29)


و همه می‌دانند که از حشمت محمود(غزنوی) چیزی نمانده و آنچه مانده، حرمت فردوسی است و نه او (همان).

شرف الدین علی و شاه طهماسب
روزی شاه طهماسب با شرف الدین علی بافقی سخن گفت و او به واسطه کری (ناشنوایی) که داشت، نشنید، بعد از اطلاع یافتن، این قطعه انشاء نمود:


از گرانی خبر نشد گوشم              قول شه را که بود دّر ثمین
جای آن داشت کز گرانی گوش        پای تا سر فرو روم به زمین
(تذکره حسینی: 171)


و این باعث شد تا خشم شاه نسبت به او فرو نشیند.

ظهیر و قاضی
ظهیر الدین فاریابی وقتی به طریق سیر و سفر به اصفهان رفته بود، به دیدار قاضی القضات خواجه صدرالدین عبداللطیف رفت و سلام کرد. خواجه التفات نفرمود، ظهیر این قطعه را بر بدیهه گفت و بر وی بخواند:

 

«بزرگوارا دنیا ندارد آن عظمت

که هیچ‌کس نرسیده بدین  سرفرازی


به من نظر تو به بازی مکن از آنکه به فضل
                دلم به گیسوی حوران همی کند بازی
تواین سپر که زدنیا کشیده ای بر رو
                به روز عرض مظالم چنان بیندازی
که از جواب سلامی که خلق را بر توست
                به هیچ مظلمه دیگری نپردازی»

 


چون خواجه این قطعه را شنید، عذر خواست و به احترام پرداخت، اما ظهیر قانع نشد و از همانجا باز گشت و راهی تبریز شد و در آنجا عزلت گزید تا اینکه به سال 650 ﻫ . رحلت کرد. (تذکره الشعرا: 109- 114 و تذکره حسینی، ص 200)

عطار و درویش
اگر عطار نیشابوری به آن درجه از مقام والای عرفان رسید و هفت شهر عشق را درنوردید، یک عبارت درویشی ساده بود که وقتی به دکان عطار وارد شد و سؤال کرد، عطار مشغول خریداران بوده، توجهی نمی‌کند. درویش می‌گوید: ای عطار! مگر مردن فراموش کردی؟ و عطار می گوید: تو یاد داری؟ درویش می گوید: بلی! بنگر که من یاد دارم. آنگاه پیش دکان دراز می کشد و همان دم جان به حق تسلیم می‌کند. و همان است که حال شیخ را دگرگون می‌سازد و دکان را حراج می‌کند و در فقر به کمال می‌رسد و خرقه از مجدالدین بغدادی می‌یابد. (تذکره حسینی: 202)

 

 

 

نظامی و مَلِکِ جبال
نظامی عروضی در مقاله دوم از چهار مقاله، درباره خود و بدیهه گویی خویش و عنایت پادشاه وقت بیان می‌دارد که وقتی در خدمت ملک الجبال بوده، روز عید فطر در بلخ، نظامی را می‌خواهد و می‌گویند اینجاست و او را به گمان اینکه نظامی منیری است فرا می‌خواند و نظامی وارد مجلس شاه می‌شود و در جای خود می‌نشیند، در حالی که امیر عمید او را نمی‌شناخته، می‌گوید نظامی نیامد، ملک جبال می‌گوید: اینک انجا نشسته، و امیر عمید می‌گوید: بلی، دو نام دیگر هست، یکی سمرقندی که او را منیری گویند و یکی نیشابوری و او را نظامی اثیری گویند و من بنده نظامی عروضی، ... در هر حال امیر عمید وصف دو دیگر می‌کند و نسبت به نظامی عروضی اظهار بی‌اطلاعی، که ملک الجبال از نظامی می‌خواهد تا شعری بگوید که امیر می‌خواهد. نظامی این ابیات را می سراید:


«در جهان سه نظامی ایم ای شاه        که جهانی زما به افغانند
من به «ورساد»پیش تخت شهم              آن دو در مرو پیش سلطانند
بحقیقت که در سخن امروز         هر یکی مفخر خراسانند
گرچه همچون روان سخن گویند        ورچه همچون خرد سخندانند
من شرابم که شان چو دریابم        هر دو از کار خود فرو مانند»


(چهار مقاله: 53)

پس از اینکه نظامی این ابیات را می‌خواند، امیر عمید تعریف‌ها می‌کند و ملک رو به نظامی عروضی کرده، پس از تحسین می‌گوید که معدن سرب «ورساد» از این عید (فطر) تا عید گوسفندکشان (قربان) به تو دادم. عاملی بفرست، و نظامی کسی را برای بردن سرب می‌فرستد که اگرچه تابستان بوده و هوا گرم، در مدت 70 روز دوازده هزار من سرب از آن معدن نصیب او می‌شود و اعتقاد پادشاه نسبت به او یکی هزار می‌گردد، و این نیز نمونه‌ای دیگر است از تأثیر ابیاتی چند با آنهمه درآمد و پی آمد. (چهار مقاله: 53- 51)

محمود و مجدالدوله
مجدالدوله دیلمی به سال 387 ﻫ . در حالی که کودکی بیش نبود، به سلطنت رسید و مادرش عملاً زمام امور را به دست گرفت. سلطان محمود غزنوی از وی باج و خراج طلب کرد و تهدید کرد که اگر نفرستد، «دو هزار فیل جنگی می‌فرستد تا خاک ری را به غزنین نقل کنند» مادر مجدالدوله، فرستاده محمود را گرامی داشت و نامه‌ای درجواب سلطان نوشت بدین مضمون که تا وقتی که شوهرم فخرالدوله در حیات بود، از تاختن سلطان محمود بیمناک بودیم، ولی از وقتی که شوهرم به رحمت حق واصل شده، آن اندیشه از خاطرم محو است، چرا که سلطان پادشاهی بزرگ است و صاحب ناموس، بر سر پیرزنی لشکر نخواهد کشید، و اگر جنگ کند، من نیز جنگ می‌کنم، و اگر ظفر مرا باشد، تا دامن قیامت مرا شکوه است و اگر ظفر او را باشد، مردم گویند پیرزنی را شکست، و فتحنامه‌ها به ممالک چگونه نویسند؟ «چه مردی بود کز زنی کم بود» این نامه سخت مؤثر افتاد و تا مادر مجدالدوله زنده بود، به ری لشکر نکشید.  (تاریخ ادبیات براون، از فردوسی تا سعدی: 231 و تذکره دولتشاه:   42-44)

 

خورده و عادلشاه

 

 

باقر خورده کاشی، معاصر شاه عباس ماضی بود، به هند رفت و در مدح ابراهیم خان عادلشاه، پادشاه دکن قصاید گفت و جایزه‌ای نیافت. دراین حال معلوم او شد که ظهور ترشیزی مدحی انشا کرده وصله معقول گرفته، آتش حسد در سینه‌اش مشتعل شده، این رباعی گفته و به خدمت شاه فرستاده و پس از آن جایزه یافته اشت:


«خوارند دوجابه دهر در باب سخن    نزد شه غزنین و شهنشاه دکن 
بیجا صله بردند ظهوری و حسن        بی جایزه ماند شعر فردوسی و من»


(ریاض العارفین: 101)

عضد و محمد مظفر
سید جلال الدین بن عضد یزدی، پدرش وزیر سلطان محمود مظفر بود. وقتی محمد مظفر به مکتب رفت و از معلم مکتب احوالات جلال‌الدین را که هنوز مکتبی بود، پرسیده و معلم نشانی‌های او را داد، محمد مظفر بر ذهن معلم آفرین کرد و سید جلال را طلبید و گفت قطعه‌ای بنویس تا خط تو را تماشا کنم. سید زاده بدیهه این قطعه را نظم کرد و قلم بر دست گرفته کتابت نمود و به دست سلطان داد:


چارچیز است که در سنگ اگر جمع شود
لعل و یاقوت شود سنگ بدان خارایی
پاکی طینت و اصل گهر و استعداد   
تربیت کردن مهر از فلک مینایی
در من این هر سه صفت هست ولی می باید
تربیت از تو که خورشید جهان آرایی


محمد مظفر در حسن خط و زیبایی شعر و قابلیت سید زاده حیران شد و سید عضد را گفت که این پسر صاحب فضل است و مرا آرزو کرد که او را ملازمت فرمایم... در تربیت او تقصیر مکن، سپس ده هزار درم به سید زاده، جلال الدین، انعام فرمود، و سید در روزگار خود سرآمد بود. این نیز به سبب تأثیر ادبیات و علوم انسانی بود. (تذکره الشعرا: 295- 294)

 

 

 

نعمت خان عالی
نعمت خان عالی شیرازی از معاصران عالمگیر پادشاه و از شاعران خوش قریحه و لطیفه‌گو بوده است. روزی جیغه مرصع (زیوری که بر سر دستار زنند) خود را به زیب النسابیگم دختر عالمگیر می‌فروشد و مدتی که می‌گذرد، زیب النساء می‌پسندد اما فراموش می‌کند که پول آن را بپردازد. «عالی» دو بیت شعر برای وی می‌فرستد که همان سبب می‌شود تا زیب النساء جیغه را با پنج هزار روپیه انعام برای نعمت خان بفرستد:


ای بندگیت سعادت اختر من      
        در خدمت تو عیان شده جوهر من
گر جیغه خریدنی است پس کو زر من    ورنیست خریدنی، بزن بر سر من
(تذکره حسینی: 216)


محمود و پسران پیغو
پیغو ابن طغان در زمان سلطان محمود غزنوی، حاکم «قبا» بود. در هنگام مرگ، ملک را بر پنج پسر خود قسمت کرد. سلطان محمود پس از فتح سمرقند و ماوراءالنهر، از آن پنج برادر خراج خواست. ایشان این ابیات را به سلطان فرستادند:


«ما پنج برادر از قباییم          
              دریا دل و آفتاب راییم
ما ملک زمین همه گرفتیم                اکنون به تفکر شماییم
گر چرخ به کام ما نگردد                چنبر ز همش فرو گشاییم»


سلطان محمود دریافت که غرور و نخوت در دماغ ایشان متمکن شده و پنداشته‌اند که غیر از «قبا» در جهان ملک دیگر نیست، ابتدا عنصری را گفت که در جواب آنان دو بیت بفرستد و عنصری چنین سرود:


«نمرود به گاه پور آزر            می‌گفت خدای خلق ماییم
جبار به نیم پشّه او را            خوش داد سزا که ما گواییم»


پس از آن سلطان محمود، ارسلان جاذب را با لشکر انبوه برای گوشمال ایشان فرستاد. مدتی شهر قبا محاصره شد تا اینکه پنج برادر عاجز گشتند و این قطعه را برای سلطان فرستادند:


«ما پنج برادر قباییم                   در قحط و نیاز مبتلاییم
شاها تو عزیز ملک مصری            و اخوان گناهکار ماییم
ما را که بضاعت است مزجاه    شرمنده ز حضرت شماییم
بر حالت زار ما ببخشای            از فضل و کرم که بینواییم»


سلطان چون این شعر را مطالعه کرد، رحم آمدش و گفت: قطعه او از غرور بود، واجب بود گوشمال دادن و این قطعه از عجز و نامرادیست، در طریقت این زمان از جریمه ایشان گذشتن خوب می‌نماید. بعد دستور داد تا لشکر از ولایت ایشان بازگردد، ولایت را به آن پنج برادر سپرد. (تذکره الشعرا: 176- 174)

شیخ جلال الدین آذری و سلطان محمود تابع
شیخ جلال الدین آذری از مریدان شیح محیی‌الدین طوسی بود و مدت چهل سال به سجاده عبادت و قناعت تکیه زده و بسیاری از امرا و ملوک معتقد او بودند. روزی سلطان محمود در وقت عزیمت عراق برای دیدن شیخ آمد. شیخ را مواعظ و نصایح دلپسند کرد. سلطان اعتقادی بیشتر بدو پیدا کرد . دستور داد تا کیسه‌ای زر پیش شیخ ریختند. شیخ قبول نکرد و این بیت فرمود:


«زر که ستانی و برافشانیش            بهتر آن است که نستانیش»
(تذکره حسینی: 34)


و این سخنی محکم و گیرا و مؤثر در سلطان محمود بود. شیخ زرها را نگرفت و شیخ مجاهد هندی یک مشت آن را برداشت و گفت: یا شیخ! تو این زر بر خود حرام کردی، خدا بر من حلال گرداند، سلطان بخندید و بقیه را هم به او بخشید.

رشید وطواط و سنجر
در سال 542 ﻫ . که سلطان سنجر برای بار دوم قصد تسخیر خوارزم کرد، ابتدا قصبۀ هزارسف را که بعداً در آب غرق شد، دو ماه محاصره کرد. در این سفر «انوری ابیوردی» در خدمت سلطان سنجر بود. دو بیت شعر بر تیری نوشت و در هزارسف انداخت:


ای شاه همه ملک زمین حسب توراست   
وز دولت و اقبال جهان کسب توراست
امروز به یک حمله هزارسف بگیر
فردا خوارزم و صد هزار اسب توراست


رشید وطواط داخل هزارسف و همراه «اتسز» بود، در جواب انوری، این شعر بر تیر نوشت و بینداخت:

 

«گر خصم تو ای شاه بود رستم گرد    یک خر زهزار اسب تو نتواند برد»

 

 

چون سلطان سنجر پس از مشقت بسیار، هزارسف را گرفت، به سبب شعر وطواط و دیگر شعرهای او عظیم در خشم بود و سوگند خورده که چون او را باز یابند، هفت عضو او را از یکدیگر جدا کنند و حتی منادی فرستاد. و رشید وطواط هم صحرا به صحرا می‌گریخت، آخرالامر منتجب الدین در مجلسی بود، سرانجام سخن را به رشید وطواط رساند. آنگاه برخاست و به سلطان گفت که یک التماس دارم، اینکه وطواط مرغکی ضعیف باشد، طاقت آن ندارد که او را هفت پاره کنند، اگر فرمان شود او را به دو پاره کنند. سلطان بخندید و جان وطواط بخشید.
(مقدمه حدایق السحر فی دقایق الشعر، از عباس اقبال، ص «ی» و تاریخ جهانگشای جوینی، ج2: 7-10)

 

 

 

در این روزگار نیز می‌توان بسیار مواردی یافت که یک بیت، در حد اعلا اثر گذار بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از وزرای دوران سابق نیز دستگیر و زندانی می‌شود تا جایی که احتمال کشتن وی می‌رود، آن شخص طی نامه‌ای، دو بیت شعر برای شورای انقلاب می‌فرستد که پس از آن، مرحوم شهید مطهری می‌گویند، ایشان حسناتشان بیش از سیئاتشان است و بهتر است که آزاد شوند، و شورا نیز بر آزادی آن فرد رأی می‌دهد.
یکی از همکلاسیهای دوران طلبگی امام خمینی (ره) برای دیدار ایشان به جماران می‌رود. نگهبانان مانع از ورود آن فرد می‌شوند، وی این بیت حافظ را روی کاغذ می‌نویسد و می‌گوید به دست امام (ره) برسانند:


«حریف بزم تو بودم چو ماه نو بودی    کنون که ماه تمامی نظر دریغ مدار»


امام (ره) پس از مشاهده بیت، دستور می‌دهند تا آن فرد را اجازۀ حضور و ملاقات بدهند.
این اجمال، اندکی بود از بدیهه گویی ها و سخنان نغز و مؤثری که بر زبان و قلم شاعر یا نویسنده و گوینده‌ای جاری می‌شد و پاداش و جزا و مکافات و یا تحول و دگرگونی روحی شنونده و یا خواننده را دربرداشت. و نمونه هایی بود از یکی از شاخه‌های علوم انسانی، موسوم به ادبیات، که نقشی خاص در مدیریت و بهینه‌سازی آن داشته و دارد و پیامد و تأثیر آن را در هر زمان می‌توان شاهد بود که در این مختصر نمی‌گنجد و تواریخ، تذکره‌ها، لطایف و ... امثال این تأثیر و تأثرها را فراوان نوشته اند. والسلام
  
پی‌نوشت
1-  در خصوص نامه و جواب آن، نظامی عروضی گفته است که وقتی محمود از هندوستان باز گشته بود و روی به غزنین نهاده، در راه متمرّدی بود و حصاری استوار داشت و دیگر روز محمود را منزل بر در حصار او بود، پیش او رسولی بفرستاد که فردا باید که پیش آیی و خدمتی بیاری و بارگاه ما را خدمت کنی و تشریف بپوشی و باز گردی. دیگر روز محمود بر نشست و خواجه بزرگ بر دست راست او همی راند. که فرستاده بازگشته بود و پیش سلطان همی آمد. سلطان به خواجه گفت: چه جواب داده باشد؟ خواجه این بیت فردوسی را خواند: «اگر جز به کام من  آید جواب....» بعد محمود سؤال می کند که این بیت از کیست؟ می گوید از فردوسی، محمود می گوید خوب کردی که مرا از آن یاد آوردی که من از آن پشیمان شده ام... . (چهار مقاله: 50 - 51)

منابع:

کنگره علوم انسانی 1387

 

http://www.kahdouei.ir/post-122.aspx

چکیده از پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته زبان شناسی همگانی

$
0
0

عنوان پایان نامه: مقایسه ضیابری و رشتی (دو لهجه از گویش گیلکی)

استاد راهنما: دکتر یحیی مدرسی

نگارش: سیدحمزه ملکی ضیابری

تاریخ فراغت از تحصیل: 8/8/1385

چکیده:

اثر حاضر در حوزه گویش شناسی به نگارش درآمده و به صورت مشخص، مقایسه دو لهجه (یا گونه جغرافیایی) از گویش گیلکی را هدف کار خود قرار داده است. از این دو لهجه، یکی متعلق به روستای ضیابر ــ از توابع شهرستان صومعه سرا ــ و دیگری متعلق به شهر رشت است. مقایسه دو لهجه، در تمام سطوح زبانی صورت گرفته و بررسی شباهت ها و مهم تر از آن، تفاوت های میان آن دو، مدنظر بوده است. پیش بینی می شد با توجه به این که دو گونه حاضر در دو نقطه به فاصله حدود پنجاه کیلومتر از یکدیگر به کار می روند و یکی در بافت روستایی و دیگری در بافت شهری مرکز استان ــ به عنوان گیلکی معیار ــ کاربرد دارد، تفاوت های قابل توجهی بین آنها وجود داشته باشد. بنابراین با جمع آوری داده های اولیه از دو لهجه ــ یکی از طریق شمّ زبانی و دیگری از طریق مصاحبه با گویشور رشتی و نیز استفاده از برنامه های رادیویی استان ــ کار مقایسه در سطح آوایی واجی، ساختواژی و واژگان، و بالاخره نحو صورت گرفت و میزان شباهت و تفاوت های میان دو لهجه تعیین شد.

با توجه به نتایج بررسی، بیشترین تفاوت ها در سطح آوایی / واجی (به خصوص در واکه ها) و پس از آن در ساختواژه (به خصوص ساختواژه فعلی)، واژگان و دست آخر، در نحو به چشم می خورد. علاوه بر تفاوت های محرزی که میان این دو لهجه وجود دارد، گرایش هایی نیز در هر یک و به خصوص در (ر) در سطح نحو و همچنین در حوزه واژگان موجود است که با تنوع همراه اند و در حقیقت، مرحله گذرِ یک تغییر را نشان می دهند. مثلاً در گونه (ر) گرایش به استفاده از حروف اضافه پیشین، بیشتر از حروف اضافه پسین وجود دارد و یا تمایل به قرار دادن صفت بعد از موصوف، بیشتر از گونه دیگر است. مجموع این گرایش ها نیز می تواند نشانه ای برای ایجاد تفاوت های بیشتر میان دو لهجه باشد.

تحول معنایی در واژه­های تاریخ بیهقی

$
0
0

تحول معنایی در واژه­های تاریخ بیهقی

چکیده

         زبان مجموعه­ای نظام­مند و به­هم­پیوسته است که در عین یکپارچگی و تشکّل، پیوسته در حال تکامل و دگرگونی و پویایی است. این تکامل و دگرگونی و پویایی و تحوّل در واژگان هر زبان نیز جاری است. به همین سبب است که در مطالعه­ی تاریخی هر زبان در کنار واژه­هایی که از قدیم­الایام تا کنون معنای خود را حفظ کرده­اند، به واژه­هایی برمی­خوریم که در گذشته در معنایی به کار رفته­اند و امروز به معنای دیگری به کار می­روند یا واژه­هایی که اصولاً وجود نداشته و در دوره­های اخیر ساخته شده­اند. همچنین برخی واژه­ها در متون کهن مشاهده می­شوند که در نوشته­های امروزی اثری از آنها نیست و متروک شده­اند.

            نگارنده  این مقاله در صدد است  تا تحول معنایی واژه­های زبان فارسی را با تکیه بر تاریخ بیهقی که یکی از کهن­ترین متون نثر فارسی در قرن پنجم هجری است، بررسی کند. در این تحقیق واژه­های این اثر مکتوب فارسی به تفکیک از نظر حفظ معنای گذشته­ی واژه در زبان امروز یا تحول آن در گرفتن معنای جدید به همراه معنای گذشته یا عدم کاربرد واژه در معنای گذشته و پذیرفتن معنای جدید یا متروک شدن کلی آنها در زبان فارسی امروز و نظایر آن بررسی می­شود. این پژوهش مبیّن میزان و چگونگی تحول و تکامل در واژه­های زبان فارسی و ابعاد و گونه­های آن در یک مطالعه­ی تاریخی است.

 

کلیدواژه: تاریخ بیهقی، تحوّل معنایی واژه، زبان فارسی، واژگان فارسی.

 

مقدمه

            با نگاهی به فرهنگ­لغتهای زبان فارسی به فهرستی گاه طولانی از معانی واژه­ها برمی­خوریم. این معانی متعدد همه، به یکباره، از زمان پیدایش آن واژه در زبان فارسی از آن فهمیده نمی­شده­اند. به بیان دیگر، ممکن است واژه­ای برای بیان یک معنی خاص در زبان فارسی ساخته شده باشد؛ پس از آن به دلایلی همچون خاصیت پویایی زبان یا برخی عوامل بیرونی، معانی جدیدی برای همان واژه شکل گرفته باشد و این گونه است که مثلاً برای هرکدام از واژه­هایی همچون: «پیش»، «بار»، «پیچیدن» در لغت­نامۀ دهخدا و فرهنگ لغت معین بیش از ده معنی ذکر شده است و البته امکان افزوده شدن معانی جدید به آنها هم به مرور زمان وجود دارد.

            به هر حال با بررسی متون موجود در دوره­های تاریخی، به این نتیجه می­رسیم که زبان فارسی از نظرگاه­های متعددی همچون: تلفظ، صرف و نحو و واژگان و معانی واژگان تغییر یافته است. (ابوالقاسمی، 1379: 14)

            تغییر و تحولات زبان، گاهی درونی است و گاهی بیرونی. تحولات درونی زبان، در درون آن و بدون دخالت عوامل خارجی انجام می­پذیرد. همچنان که کاربردهای مجازی و اصل «کم­کوشی» معانی جدیدی برای برخی واژه­ها پدید می­آورد. تحولات بیرونی زبان، تحولاتی است که بر اثر عوامل خارجی از جمله زبان­های بیگانه انجام می­گیرد. (همان: 15و35-34)

            تحولات معنایی در واژگان زبان فارسی به صورتهای گوناگونی همچون: تخصیص معنایی، توسیع معنایی و تغییر معنایی رخ داده است. (صفوی، 1383: 196-195) مثلاً در تاریخ بیهقی «جامه» هم به معنی فرش و گستردنی و هم به معنی لباس به کار رفته است. اما این واژه بر اساس اصل تخصیص معنایی امروز فقط با معنی دوم آن یعنی لباس به کار می­رود. ولی واژۀ «کوشش» که در تاریخ بیهقی در معنی جنگ به کار رفته است، دچار توسیع معنایی شده و امروز در معنی هرگونه تلاش و کار به کار می­رود. از سوی دیگر، واژۀ «مهمات» که در تاریخ بیهقی به معنی کارهای مهم به کار رفته، امروز بیشتر در معنی تجهیزات جنگی به کار می­رود.

            نکتۀ قابل ذکر آن است که هنگام طرح چند معنایی در سطح واژه، باید به دو نوع چند معنایی همزمانی و در زمانی توجه داشته باشیم. هر واژه می­تواند در یک مقطع زمانی چند معنی داشته باشد و یا در طول زمان معانی متفاوتی بیابد. (همان: 113)

            با این حال در این مقاله ذیل چهار عنوان به بررسی گونه­هایی از تغییر و تحول در معانی واژه­های تاریخ بیهقی می­پردازم. نخست واژه­هایی که از چند معنی آنها، یک معنی متروک شده و امروزه در آن معنی کاربرد ندارند و واژه به یک یا چند معنی دیگر خود امروزه نیز استعمال می­شود. البته در این جا قصد احصای همۀ معانی واژه­ها را نداشته­ام؛ بلکه فقط به یک معنی متروک و یک معنی متداول آن نظر داشته­ام.

            پس از آن از واژه­هایی سخن گفته­ام که معنی قدیم خود را حفظ کرده­اند و به دلایلی امروزه معانی جدیدی هم یافته­اند. دستۀ دیگر، واژه­هایی هستند که دچار تحول و تغییر مفنایی شده­اند و معنی کهن آنها استعمال ندارد. (حق­شناس، 1385: 102) به بیان دیگر، معنی قدیم این واژه­ها متروک شده و در زبان امروز فارسی به معنی جدیدی غیر از آنچه در تاریخ بیهقی استعمال شده­اند، به کار می­روند. البته این تحقیق فقط به تاریخ بیهقی و فارسی امروز نظر دارد و گرنه با بررسی متون دوره­های پس از عصر بیهقی می­توان به زمان متروک شدن معانی کهن این گونه واژه­ها و نیز پیدایش معنای جدید برای آنها پی برد. در پایان هم از واژه­هایی سخن گفته­ام که در تاریخ بیهقی کاربرد داشته­اند اما امروزه کاربردی ندارند و متروک شده­اند.

 

الف ـ واژه­هایی با چند معنی که یک معنی آنها متروک شده و یک معنی آنها مستعمل است:

(این واژه­ها در تاریخ بیهقی به هر دو معنی به کار رفته­اند؛ اما معنی اول نسبتاً متروک شده است و آنها در زبان فارسی امروز اغلب در معنی دوم استعمال می­شوند.)

 

آب

معنی متروک: آبرو

 همه ی خراسان درین شهر بسته است و اگر مخالفان این را بگیرند آببه یکبارگی پاک بشود. (بیهقی، 1374: 3 /967)                

معنی مستعمل: مایع آشامیدنی

آواز دادند که در حصار پنج چاه است که لشکر راآبتمام دهد. (بیهقی، 1374: 3/ 963)

 

التماس

معنی متروک: جستن

ما نیز آنچه شرط دوستی و یگانگی است چنانکهالتماسکرده آید به جای آریم. (بیهقی، 1374: 1/259)

معنی مستعمل: تضرع و خواهش کردن

از این مرد بسیار عذر خواست و التماسکرد تا از این حدیث با خداوندش نگوید. (بیهقی، 1374: 1/210)

 

انداختن

معنی متروک: مشورت و رایزنی کردن

انداختندتا بر کدام راه به درگاه آیند. (بیهقی، 1374: 3/880)

معنی مستعمل: پرتاب کردن

مسعود... خشت بینداخت. (بیهقی، 1374: 1/177)

 

بددل

معنی متروک: ترسو

امیر گفت شاگردان بددلو بسته­کار باشند. (بیهقی، 1374: 2/475)

معنی مستعمل: بد باطن، بد نیت، بدخواه دیگران

چون بددلو بدگمان باشد...( بیهقی، 1374: 2/701)

 

برداشتن

معنی متروک: حرکت کردن، مقام دادن

امیر شهاب الدوله از دامغان برداشتو به دیهی رسید... (بیهقی، 1374: 1/22)

برداشت کنمآن کسان را که در باب ایشان سیاست فرموده باشم. (بیهقی، 1374: 1/160)

معنی مستعمل: چیزی را برداشتن

تو سخن پدر ما بیش از این که گفتیبرداریو فرونهی...( بیهقی، 1374: 2/411)

 

بند

معنی متروک: زندان، رندانی

احمد ارسلان را فرمود تا آنجا بندکردند. (بیهقی، 1374: 1/61)

معنی مستعمل: ریسمان، زنجیر

امیر محمد از مهد به زیر آمد و بندداشت. (بیهقی، 1374: 1/61)

 

جامه

معنی متروک: گستردنی و فرش

باغ خُرَمک را جامهافگندند و نزل ساختند. (بیهقی، 1374: 3/883)

معنی مستعمل: لباس

حسنک را فرمودند که جامهبیرون کش. (بیهقی، 1374: 1/234)

 

خشت

معنی متروک: نیزۀ کوچک، زوبین

مسعود... خشتبینداخت. (بیهقی، 1374: 1/177)

معنی مستعمل: آجر خام

دانست که خشتاز جای خویش برفت. (بیهقی، 1374: 1/282)

 

دریافتن

معنی متروک: تلافی و تدارک و جبران کردن

پس اگر به خلاف آن باشد از مادریافتنببینید فراخور آن. (بیهقی، 1374: 1/18)

معنی مستعمل: فهمیدن (دریافته: صاحب فهم)

بوسهل حمدوی مردی کافی و دریافتهاست. (بیهقی، 1374: 1/199)

 

دست

معنی متروک: مسند

دبیران آمده بودند و سخت به رسم نشسته برین دست... (بیهقی، 1374: 1/207)

معنی مستعمل: عضو بدن

چنانکه دستدر روی احمد انداخت. (بیهقی، 1374: 2/462)

 

دیدار

معنی متروک: چهره و صورت

با این همه قدی و دیداری داشت سخت نیکو. (بیهقی، 1374: 1/244)

معنی مستعمل:رؤیت کردن، دیدن

چون دور برفت و هنوز در چشم دیداربود بنشست. (بیهقی، 1374: 1/62) بنده به مقدار دانش خویش و آنچه دیدارافتاده است وی را و داند باز گوید. (بیهقی، 1374: 2/620)

 

ساختن

معنی متروک: آماده کردن، آماده شدن

قوم بجمله بپراگندندو ساختنگرفتند. (بیهقی، 1374: 1/9)

 معنی مستعمل: بنا کردن

بنه ها بجمله آنجا آوردند و دیوانها آنجا ساختند. (بیهقی، 1374: 2 / 437)

 

شد

معنی متروک: رفت

خرسان اینجا از دست مابشد. (بیهقی، 1374: 3/973)       

معنی مستعمل: فعل ربطی 

یحیی و همه مردمان خاموش شدند. (بیهقی، 1374: 2 /642)

 

شکوه

معنی متروک: ترس و بیم

قوم محمودی از این فروگرفتن علی نیک بشکوهیدند. (بیهقی،1374: 1/50)

معنی مستعمل: عظمت و بزرگی، شوکت

بار داد بار دادنی سخت بشکوه. (بیهقی، 1374: 1/32)

 

کار

معنی متروک: جنگ

پیل نر را از آنِ ما که پیشکاربود به تیر و زوبین افگار و غمین کردند. (بیهقی، 1374: 2/682)

معنی مستعمل: عمل

امیر بنشستی و در این باب تا شب کارمی­راندی. (بیهقی، 1374: 3/926)

 

 

مشهد

معنی متروک: پیش چشم

این جواب به مشهدمن داد که عبدالغفارم. (بیهقی، 1374: 1/182)

معنی مستعمل: محل شهادت، مشهد الرضا

وصیت بکرد تا تابوتش به مشهدعلیِ موسی الرضا رضوان الله علیه بردند به طوس. (بیهقی، 1374: 3/870)

 

مصلا

معنی متروک: جانماز، سجاده

برخاست و آب و طشت خواست و مصلاینماز و دهان بشست. (بیهقی، 1374: 3/991)

معنی مستعمل: محل خواندن نماز، نمازگاه مردم شهر

در شهر خلیفه شهر را فرمود داری زدن بر کران مصلایبلخ فرود شارستان. (بیهقی، 1374: 1/233)

 

نالیدن

معنی متروک: بیمار شدن

پس نالانشد به علت بواسیر. (بیهقی، 1374: 1/246)

معنی مستعمل: شکوه و شکایت کردن

بترسید و با امیر خراسانبنالید. (بیهقی، 1374: 3/973)

 

ب ـ واژه­هایی که با حفظ معنی گذشتۀ خود، در فارسی امروز معنی جدید هم گرفته­اند:

 

بوق

معنی گذشته: نای بزرگ

فرمود تا دهل وبوقبزدند. (بیهقی، 1374: 2/680)

معنی جدید: ابزاری در خودرو برای هشدار

 

پایگاه

معنی گذشته: مقام و مرتبه

علی تا این غایت نه آن کرد که اندازه و پایگاهاو بود. (بیهقی، 1374: 1/50)

معنی جدید: مقر نظامی

 

حجاب

معنی گذشته: مانع

درِ سرا گشاده است و هیچ حجابنیست. (بیهقی، 1374: 1/207)

معنی جدید: پوشش بدن انسان

 

سپر

معنی گذشته: وسیله جنگی

بایتگین نیز رفته بود با سپریبه یاری دادن. (بیهقی، 1374: 3/891)

معنی جدید: وسیله ای در خودرو

 

معاینه

معنی گذشته: به چشم دیدن

آنچه گویم از معاینهگویم. (بیهقی، 1374: 1/204)

معنی جدید: بررسی بدن بیمار توسط پزشک

 

ج ـ واژه­هایی که معنی گذشتۀ آنها متروک شده، در فارسی امروز به معنی جدیدی به کار می­روند:

 

آچار

معنی متروک: انواع ترشی

آچاربسیار و کرباسها از دست­رشت پارسازنان پیش آورد. (بیهقی، 1374: 1/179)

معنی جدید: ابزاری که بدان پیچ و مهره باز کنند.

 

آهنگ

معنی متروک: قصد، قصد حمله

روز ماآهنگ قلعه کردیم. (بیهقی، 1374: 1/59)

معنی جدید: صدا، موسیقی، ترانه

 

احتمال

معنی متروک: بردباری، بار بردن

قائد به سلام خوارزمشاه آمد و مست بود و ناسزاها گفت و تهدیدها کرد خوارزمشاه احتمالکرد. (بیهقی، 1374: 2/471)

معنی جدید: ظن و گمان

 

ارتفاع

معنی متروک: برداشت محصول، حاصل و درآمد

اندیشۀ آن بدارد و ارتفاعاتآن را حاصل می­کند... (بیهقی، 1374: 1/33)

معنی جدید: بلندی

 

اقبال

معنی متروک: توجه و عنایت نمودن

امیر بر وی اقبالیکرد سخت بزرگ. (بیهقی، 1374: 1/22)

معنی جدید: شانس و بخت

 

بدرقه

معنی متروک: نگهبان و راهنمای قافله

نامه رفت به بدرِ حاجب تا با ایشان بدرقۀراه بیرون کند. (بیهقی، 1374: 3/941)

معنی جدید: مشایعت، رفتن مسافتی در پی مسافری یا مهمانی برای حرمت او

 

تقدیر

معنی متروک: اندازه گرفتن

چنان باید که هم بر این تقدیراز قصدار به زودی بروی. (بیهقی، 1374: 2/400)

معنی جدید: قدردانی کردن

 

تنبیه

معنی متروک: آگاه کردن

بسیار تنبیهو انذار و عظات نمود و او را گسیل کرد. (بیهقی، 1374: 3/914)

معنی جدید: مجازات کردن و کتک زدن

 

جاندار

معنی متروک: سلاحدار، نگهبان جان پادشاه

غلامی که او را قماش گفتندی و شمشیردار بود و در دیوان او را جاندارگفتندی. (بیهقی، 1374: 1/177)

معنی جدید: موجود زنده، جانور

 

جمعیت

معنی متروک: آرامش و فراغ دل

مرد خردمند...آن است که او به رای روشن خویش به دل یکی بود با جمعیت. (بیهقی، 1374: 1/158)

معنی جدید: انبوهی از مردم

 

حضرت

معنی متروک: درگاه پادشاه

قضات و صاحب بریدانی که اخبار انها می­کنند اختیار کردۀ حضرتما باشند. (بیهقی، 1374: 1/66)

معنی جدید: عنوانی برای احترام قبل از اسامی بزرگان

 

خارجی

معنی متروک: کسی که علیه حاکم وقت شورش کند

متغلبان را که ستمکار و بدکردار باشند خارجیباید گفت. (بیهقی، 1374: 1/153)

معنی جدید: بیگانه، تابع کشور دیگر

 

دبیر

معنی متروک: نویسنده و کاتب

ایشان...دبیرینیک بکردندی و لیکن این نمط که از تخت ملوک به تخت ملوک باید نبشت دیگرست. (بیهقی، 1374: 1/64)

معنی جدید: معلم دبیرستان، کارمند صاحب مقام در سفارت خانه

 

دل­شدگان

معنی متروک: غم زدگان، پریشانها

بر کرانۀ آب فرود آمدیم بی­ترتیب چون دل­شدگانو همۀ مرده نومید شده. (بیهقی، 1374: 3/951)

معنی جدید: عاشقها و افراد شیدا

 

دولت

معنی متروک: بخت و اقبال

اما دولتیبود ما را که بر جای فرود آمدند و در دنبال ما نیامدند. (بیهقی، 1374: 3/915)

معنی جدید: حکومت

 

رعنا

معنی متروک: کم عقل، احمق

در شراب آمدند و رعناییها می­کنند. (بیهقی، 1374: 1/269)

معنی جدید: زیبا

 

زحمت

معنی متروک: ازدحام و شلوغی

راه تنگ بود و زحمتیبزرگ از گذشتن مردم. (بیهقی، 1374: 1/209)

معنی جدید: رنج و عذاب و سختی

 

ساکن

معنی متروک: آرام و بی­حرکت

آلتونتاش...قوی­دل و ساکنگشت و بیارامید و دم در کشید. (بیهقی، 1374: 1/52)

معنی جدید: مسکن گرفته در جایی، ایستاده

 

شوخ

معنی متروک: گستاخ

ای آزادمردان،‌ چون روز شود خصمی سخت شوخو گربز پیش خواهد آمد. (بیهقی، 1374: 2 / 483)

معنی جدید: بذله­گو

 

علامت

معنی متروک: درفش، علم

جنگ به غایت گرم شد که یک علامتسیاه از بالا بگسست با سواری دو هزار زره­پوش. (بیهقی، 1374: 3/906)

معنی جدید: نشان

 

فرمان یافتن

معنی متروک: مردن

خبر آمد که سلطان محمود فرمان یافت. (بیهقی، 1374: 1/22)

معنی جدید: دستور یافتن برای انجام کاری

 

گرانی

معنی متروک: مشقت، آزار

ابرام و گرانیمی­باید کشید اگر سخن را دراز کشم. (بیهقی، 1374: 2/422)

معنی جدید: بالا بودن قیمت

 

مرتفع

معنی متروک: گرانبها

پنجاه پاره جامۀ نابریدۀ مرتفع. (بیهقی، 1374: 1/40)

معنی جدید: بلند

 

مُشرِف

معنی متروک: جاسوس، ناظر

امیر محمود...مشرفیداشت که با این امیر فرزندش بودی پیوسته. (بیهقی، 1374: 1/173)

معنی جدید: جای بلند

 

مهمات

معنی متروک: کارهای مهم

به دیوان باید رفت که مهماتملک بسیار است. (بیهقی، 1374: 1/54)

معنی جدید: تجهیزات جنگی

 

وظیفه / وظایف

معنی متروک: حقوق، دستمزد، مقرری

مثال داد تا از وظایفو رواتب امیر محمد حساب برگرفتند. (بیهقی، 1374: 1/9)

معنی جدید: کار و مسئولیت

 

هجا

معنی متروک: هجو و بدگویی

او را زشت گفتند بر منبرها و شعرا را فرمود تا او را هجا کردند. (بیهقی، 1374: 1/25)

معنی جدید: بخش، واحد زبانی در دستور زبان

 

د ـ واژه­هایی که در فارسی امروز به­کلی متروک شده­اند:

 

آغالیدن: تحریک کردن

به نامه همه ولایتداران را بر ما آغالیدنگیرد. (بیهقی، 1374: 3/949)

 

تبسط:گستاخی

مجلس ما از تسحب وتبسطوی برآساید. (بیهقی، 1374: 2/468)

 

خیلتاش:لشکریانی که همه از یک خیل باشند

خیلتاشدررسید از اسب فرود آمد و شمشیر برکشید. (بیهقی، 1374: 1/175)

 

سقط:دشنام گفتن

همچنین هر کسی را عیبی و سقطیگفتندی. (بیهقی، 1374: 1/268)

 

شَغا:ترکش، تیردان

کمر و شمشیر و شغاو نیم­لنگ بر میان بسته. (بیهقی، 1374: 2/440)

 

قفیز:پیمانه

بیست و اند هزارقفیزغله در کندوها انبار کرده. (بیهقی، 1374: 3/940)

 

ملطفه:نامه مختصر و محرمانه

پیکی در رسید و ملطفه­های منهیان آوردند. (بیهقی، 1374: 3/949)

 

یُخَه:نان تنک

خوانها به رسم غزنین روان شد از...ماهی و آچارها و نانهای یخه. (بیهقی، 1374: 1/286)

 

 

نتیجه­گیری

            زبان فارسی از دوره­های آغازین پیدایش تا امروز دچار تغییر و تحولاتی در سطوح آوایی، صرفی، نحوی و واژگانی شده است. واژه­هایی که در تاریخ بیهقی به کار رفته­اند در مقایسه با واژگان فارسی امروز تغییر و تحولاتی را نشان می­دهد که ما در این مقاله ذیل چهار عنوان از آنها سخن گفته­ایم: الف ـ واژه­هایی با چند معنی که یک معنی آنها متروک شده و یک معنی آنها مستعمل است. ب ـ واژه­هایی که با حفظ معنی گذشتۀ خود، در فارسی امروز معنی جدید هم گرفته­اند. ج ـ واژه­هایی که معنی گذشتۀ آنها متروک شده، در فارسی امروز با معنی جدیدی به کار می­روند. د ـ واژه­هایی که در فارسی امروز به­کلی متروک شده­اند.

            تحولات معنایی در واژگان تاریخ بیهقی به صورتهای گوناگون همچون: تخصیص معنایی (در واژه­هایی نظیر: علف به معنی خورش مردم و ستور، مجرد به معنی سبکبار، مصلا به معنی سجاده و نمازگاه مردم شهر، جامه به معنی گستردنی و لباس)، توسیع معنایی (در واژه­هایی نظیر: کوشش به معنی جنگ، علامت به معنی درفش) و تغییر معنایی (در واژه­هایی نظیر: بدرقه، آچار، آهنگ، احتمال) رخ داده است. همچنین کاربرد مجازی در تغییر معنایی واژه­ها دخیل بوده است. مثلاً: «زحمت» (ازدحام و شلوغی) مجازاً (به علاقۀ سببیه) در معنی رنج و سختی به کار می­رود و همینطور «قحط» (خسکسال) در معنی نایابی کالا.

            واژه­هایی در تاریخ بیهقی وجود دارد که گاهی با قاطعیت نمی­توان آنها را متروک دانست؛ زیرا گاهی برخی از آن واژه­های کهن و نسبتاً متروک در نوشته­های خواص و دوستداران متون کهن به کار می­روند. پس می­توان نتیجه گرفت که برخی واژه­ها به­کلی متروک شده­اند و برخی نسبتاً متروک. برخی دیگر از واژه­ها نیز فقط یک یا چند معنی آنها متروک شده و معانی دیگر آنها در زبان فارسی باقی مانده است و استعمال می­شود و حتی معانی جدید هم گرفته­اند. مثلاً کاربرد «دستور» به معنی وزیر متروک شده ولی دستور در معنی فرمان و رخصت و اجازه امروز هم به کار می­رود و معنی جدید (دستور زبان) هم به خود گرفته است. واژۀ «گرانی» نیز همین گونه است. گرانی امروز در معنی آزار و مشقت به کار نمی­رود ولی هم معنی سنگینی برای آن حفظ شده و هم در معنای جدیدی (بالا رفتن قیمت کالا) به کار می­رود. برخی از واژه­ها نیز کاربرد مستقل خود را از دست داده­اند و نسبتاً متروک شده­اند ولی در ساختمان کلمات مرکب به کار می­روند و معنایی قریب به معنای کهن خود را دارند. نظیر: «سوخته» به معنی عاشق که در ترکیب «دل­سوخته» استعمال می­شود. برخی واژه­ها هم فقط املای کهنی از آنها متروک شده و به شکل جدید و در همان معنی کهن به کار می­روند. نظیر: سفط (سبد).

 

 

منابع و مآخذ

            ابوالقاسمی، محسن (1379): ریشه­شناسی (اتیمولوژی)، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ دوم.

بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین (1374): تاریخ بیهقی، به کوشش خلیل خطیب رهبر، سه جلد، تهران: انتشارات مهتاب، چاپ چهارم.

حق­شناس، علی­محمد و دیگران (1385): زبان فارسی3 (سال سوم آموزش متوسطه، شاخه ی نظری به استثنای رشته ی ادبیات و علوم انسانی)، تهران: شرکت چاپ و نشر کتب درسی، چاپ هشتم.

            صفوی، کورش (1383): درآمدی بر معنی­شناسی، تهران: سورۀ مهر، چاپ دوم.

منبع:


http://adpold.blogfa.com/

چکیده از پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته زبان شناسی همگانی

$
0
0

عنوان پایان نامه: بررسی ساختار واژگان شاهنامه فردوسی

استاد راهنما: دکتر مصطفی عاصی

نگارش: مژگان رام

تاریخ فراغت از تحصیل: 31/6/1382

چکیده

پایان نامه حاضر، شامل چهاربخش است که هرفصل حاوی مطالب ذیل است:

در فصل یک این پایان نامه، زبان و واژگان زبان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. البته موضوعات مطرح شده در رابطه با زبان، مربوط به زبانی خاص نیست. بلکه مطلبی است مربوط به همه زبان ها.

فصل دوم این رساله، به دو بخش تقسیم شده است. بخش اول آن نگاهی دارد به امر واژه سازی و این که آیا اصولاً واژه سازی، یک بحث جدی و ضروری است که از لحاظ علمی ضرورت آن ثابت شده است؟ و آیا وضعیت فعلی زبان فارسی که حکایت بر عدم توانایی این زبان برای پاسخ گویی به نیازهای واژگانی علم و تکنولوژی جهان حاضر دارد، نشان دهنده این است که زبان فارسی در ذات خود زبانی ناتوان است یا اینکه ظرفیت ها و توانایی های آن مورد استفاده قرار نگرفته است؛ و اگر چنین است، آن توانایی های نجات بخشی که می توانند زبان فارسی را از وضعیت فعلی آن خارج سازند، کدام اند؟

بخش دوم فصل دوم این رساله، به سخنی کوتاه درباره فردوسی، شاهنامه و شعر حماسی می پرازد.

در فصل سوم این رساله که قسمت اصلی کار است، ابتدا هدف، روش و مراحل کار این پژوهش توضیح داده شده و سپس واژگان مورد استفاده در شاهنامه از دو جنبه قاموسی و دستوری تجزیه و تحلیل شده اند.

فصل چهارم، فصل پایانی و نتیجه گیری حاصل از تجزیه و تحلیل واژگان و کل رساله است.

چکیده از پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته زبان شناسی همگانی

$
0
0

عنوان پایان نامه: فعل مرکب در زبان ترکی و اشتقاق های حاصل از آن

استاد راهنما: دکتر محمد دبیرمقدم

نگارش: طوبی حسین زاده آزاد

تاریخ فراغت از تحصیل: 31/6/1382

چکیده

فعل مرکب، یکی از بخش های جالب دستور زبان است. این مقوله، در زبان های مختلف از جمله در زبان فارسی مورد مطالعه قرار گرفته است. فعل مرکب در زبان فارسی توجه دستورنویسان ایرانی و حتی غیرایرانی را به خود جلب کرده است و زبان شناسان، با دیدگاه های نظری گوناگون به توصیف و تحلیل آن پرداخته اند. در این میان، جدیدترین رویکرد نظری را دبیرمقدم (1376) معرفی کرده است. وی تشکیل فعل مرکب را فرآیندی ساختواژی قلمداد کرد (ص 19) و دو فرآیند ترکیب و انضمام را در تشکیل این مقوله دخیل دانسته است. (ص 3). روحانی (1378) در رساله خود با عنوان فعل مرکب در ترکی به این مقوله نیز پرداخته است. وی انواع فعل مرکب را در ترکی معرفی و وجود انضمام در این افعال را نیز مطرح کرده است. وی مطالعاتش را براساس نظریه دبیرمقدم (1376) انجام داده و تعدیل هایی در این نظریه ایجاد کرده است تا مناسب توصیف زبان ترکی شود.

در رساله حاضر، نگارنده مقوله فعل مرکب در ترکی را دوباره مورد بررسی قرار داده و از گونه گفتاری زبان ترکی (لهجه اردبیلی) به عنوان پیکره زبانی استفاده کرده است. این پیکره، از پخش رادیوِ مرکز اردبیل ضبط شده است. نگارنده به توصیف انواع فعل در زبان ترکی پرداخته و همه فعل های مرکب موجود در پیکره را جمع آوری کرده سپس آن ها را به دو گروه فعل های مرکب ترکیبی و فعل های مرکب انضمامی تقسیم کرده است. در این میان، تعداد فعل های مرکب ترکیبی بیش از فعل های مرکب انضمامی است. در بخش بعدی، به معرفی انواع فعل مرکب ترکیبی پرداخته شده است. این فعل های مرکب، از ترکیب اسم، صفت / قید و گروه حرف اضافه ای با فعل حاصل می شود. چند نمودار و جدول آماری نیز برای روشن تر شدن اطلاعات، ضمیمه رساله شده است. پر بسامدترین فعل های مرکب با استفاده از همکردهای ol، Ela، var ساخته شده اند. فعل ol به معنی بودن و شدن، فعل Ela با مفهوم کردن و انجام دادن، و فعل var به معنی داشتن و بودن به کار رفته است.

بخش بعدی، معرّف فعل هایی است که از طریق انضمام، حاصل می شوند. برخلاف نتیجه گیری روحانی مبنی بر وجود تنها یک نوع انضمام که انضمام مفعول صریح به فعل در ترکی می باشد، دو نوع انضمام در داده های تحقیق این نگارنده مشاهده شده است که عبارت اند از انضمام مفعول صریح و فاعل به فعل. نگارنده با ارائه مثال هایی از پیکره و خارج از آن، به شرح این انواع پرداخته است. بخش بعدی رساله، به اشتقاق های حاصل از فعل مرکب در ترکی اختصاص دارد. نگارنده ابتدا به معرفی انواع پسوندهایی که از ستاک فعل، اسم و صفت می سازند پرداخته، سپس انواع مشتق های حاصل از افعال مرکب را که در پیکره وجود دارند، معرفی کرده و سپس، فراوانی شان را نشان داده است.

Viewing all 339 articles
Browse latest View live