پایان نامه ادبیات :تحلیل محتوای روان شناختی کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نو

 بسمه تعالی

دانشگاه تهران

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد

رشته روانشناسی عمومی

عنوان:

تحلیل محتوای روان شناختی کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

 بر اساس مراحل تحول جان دار پنداری

استاد راهنما : سرکار خانم دکتر پریرخ دادستان

استاد مشاور : جناب آقای دکتر قیصر امین پور

نگارنده : رقیه بلالی

سال تحصیلی : 78 - 77

چکیده :

منتقدان ادبی و متخصصان تعلیم و تربیت بر این باورند که روان شناسان تأثیر خواندنی ها بر ذهن کودکان و نوجوانان را در حد کفایت مورد مطالعه و پژوهش قرار نداده اند و حال آنکه کتاب نقش بسیار مؤثری در تکامل آنها دارد.

پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سالهای 1376 - 1374، در چهار گروه سنی « الف، ب، ج، د»، بر طبق مراحل تحول جان دار پنداری و سایر انواع خود میان بینی های غیر مستقیم پرداخته است. برای روشن ساختن این مراحل از نظریات « پیاژه» بهره جسته و در صدد یافتن پاسخی برای سؤالات زیر بودیم:

• 1- آیا مراحل تحول جان دار پنداری در کتاب های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به تناسب برای هر یک از گروه های سنی مختلف، در نظر گرفته شده است؟
• 2- آیا نویسندگان ایرانی و غیر ایرانی، خوانندگان را در راه خروج از خود میان بینی به سوی میان- واگرایی، یاری داده اند؟
• 3- آیا نتایج این پژوهش، با نظرات شورای عالی پژوهشنامه ی ادبیات کودک و نوجوان همخوانی دارد؟

روش تحقیق، آمیزه ای از « فن تحلیل محتوا » و « روش کتابخانه ای» است و گروه نمونه شامل 30 عنوان کتاب از کتاب های چاپ شده ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که در آنها یکی از انواع خود میان بینی های غیر مستقیم و به ویژه جان دار پنداری، عنوان شده باشد. برای دسته بندی داده ها و تنظیم جداول و نمودارها، از آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در اکثر کتاب های کانون، خصوصیاّت خاصّ هر دوره ی سنی در نظر گرفته شده است، هر چند که کتاب های گروه سنی «ب» چندان مناسب نبوده اند. همچنین نتایجی گویای این مطلب اند که به رغم کمی کتاب های غیر ایرانی تحلیل شده در این تحقیق، اکثر این کتاب ها در مرتبه ی عالی قرار دارند. یعنی نویسندگان غیر ایرانی، علاوه بر توجه به خصوصیات ویژه ی هر یک از گروه های سنی، آنان را در راه خروج از خود میان بینی یاری کرده اند. نتیجه ی دیگر این تحقیق بیان می دارد که میزان همخوانی نتایج این پژوهش، با نظرات شورای عالی پژوهشنامه ی ادبیات کودک و نوجوان بسیار پایین است و این امر به تفاوت دیدگاه داوران، نسبت دادنی است.

نکته ی آخر اینکه، متأسفانه آشنایی با خصوصیات و ویژگی های دوره ی کودکی و نوجوانی، در محدوده ی دانشگاه و رشته ی روان شناسی باقی مانده است و تا به حال هیچ مؤسسه ای با توجه به نیازها و ویژگی های روانی و سنّی مخاطبان خود، به تهیه ی کتاب نپرداخته است.